Meer informatie of offerte aanvragen?
Wil je meer weten over VCA? Neem dan contact met ons op! Wil je direct aan de slag? Vraag dan een offerte aan!
Wij zijn je graag van dienst
Onze Arbo & Veiligheidsspecialisten
Inhoudsopgave
VCA bedrijfscertificering
Wat is VCA en voor wie is VCA?
Wat is VCA en wat is een VCA bedrijfscertificaat precies? VCA staat voor VGM Checklist Aannemers en is een norm voor veilig en gezond werken die in Nederland ontwikkeld is. VCA is bedoeld voor ieder bedrijf dat veilig en gezond werken belangrijk vindt. Uiteraard heeft het vooral betrekking op bedrijven die risicovolle werkzaamheden uitvoeren of in een risicovolle omgeving werken. Denk hierbij aan constructie- of onderhoudswerkzaamheden op bouwterreinen, fabrieken en werkplaatsen bij installaties.
Aangezien er binnen dit soort sectoren veel verschillende organisaties vallen en er voor iedere tak van sport weer andere eisen worden gesteld, zijn er drie VCA certificatieniveaus ontwikkeld:
- VCA* (VCA 1 ster): dit is gericht op het beheersen van VGM tijdens het uitvoeren van werkzaamheden op de werkvloer. De werkzaamheden in de organisatie zijn monodisciplinair, minder complex en kleiner van omvang.
- VCA** (VCA 2 sterren): dit is gericht op het beheersen van VGM tijdens het uitvoeren van werkzaamheden op de werkvloer en op het inrichten van een effectieve VGM-structuur. De werkzaamheden van de organisatie zijn multidisciplinair, complexer en groter van omvang of er wordt gebruik gemaakt van onderaannemers.
- VCA-P (VCA Petrochemie): is gericht op het beheersen van VGM tijdens het uitvoeren van werkzaamheden op de werkvloer, het inrichten van een effectieve VGM-structuur voor je bedrijf en het voldoen aan specifieke aanvullende eisen voor de petrochemie. Je werkt als hoofdaannemer of maakt deel uit van een aannemerscombinatie in petrochemie. Daarnaast is het werk van je organisatie relevant voor het beheer van ernstige risico’s op het gebied van BRZO.
In de praktijk zullen de meeste organisaties aan een VCA* of VCA** certificaat voldoende hebben.
VCA is niet voor zzp’ers. Zij hebben namelijk geen personeel, onderaannemers of uitzendkrachten, dus niet zoals een regulier bedrijf VCA-gecertificeerd worden. Zzp’ers dienen wel te beschikken over een VCA-VOL diploma.
Situatie specifiek
Wat kost VCA?
Vaak wordt ons de vraag gesteld wat de VCA bedrijfscertificaat kosten zijn en hoelang het duurt om een VCA certificering te behalen? Helaas kunnen we dat soort vragen niet eenduidig beantwoorden. De kosten en tijdsinvestering hangen namelijk af van jouw specifieke situatie. Denk daarbij aan factoren als:
- De mate van begeleiding: wil je zaken (deels) uitbesteden of voer je juist veel zaken (intern) zelf uit?
- De huidige stand van zaken: zijn er al processen, documenten, een RI&E ed. aanwezig of moet alles nog vanaf de basis worden opgebouwd?
- Het aantal benodigde opleidingen: hoeveel mensen moeten een VCA persoonscertificering gaan behalen? (verplicht onderdeel van VCA)
- De grootte en complexiteit van je organisatie: hoeveel mensen werken er en over hoeveel locaties gaat het bijvoorbeeld
- De kosten voor de (verplichte) certificeringsaudit die wordt uitgevoerd door een Certificerende Instantie (CI)
Indicatie van de kosten?
Wil je een indicatie van de kosten en het tijdspad voor VCA implementatie, dan is het verstandig om even contact op te nemen. Onze adviseur kan door het stellen van slechts enkele vragen een indicatie van de prijs en tijdsduur voor het behalen van VCA bepalen.
2. VCA cursus (persoonscertificering)
Naast een VCA bedrijfscertificering, is er ook een VCA persoonscertificering. Ofwel: een persoonlijk VCA diploma. Wanneer je als organisatie VCA gecertificeerd bent, zijn al je uitvoerende medewerkers verplicht om een VCA diploma te behalen. Dit kan door een VCA cursus te volgen. Ook bij het persoonlijk VCA diploma gelden verschillende niveaus:
- B-VCA (VCA Basis): dit niveau is bedoeld voor operationele medewerkers, zoals bijvoorbeeld mensen die het metselwerk uitvoeren. Dit examen gaat daarom ook vooral in op de werkzaamheden. Hoe ga je om met geluid? Hoe zet je een hekwerk goed neer?
- VCA-VOL: dit niveau is bedoeld voor managers en ZZP’ers. Iedereen die leidinggeeft binnen je organisatie moet beschikken over een VCA VOL diploma. Dit examen gaat daarom vooral in op de procedures. Hoe creëer je een juiste veiligheidscultuur? Hoe regel je de veiligheid binnen je organisatie?
- VIL-VCU (Veiligheid voor Intercedenten en Leidinggevenden): dit niveau is bedoeld voor mensen die vanuit een uitzendbureau werkzaam zijn. Iedere intercedent dient kennis te hebben van en rekening te houden met de beheers- en veiligheidsmaatregelen van de opdrachtgever.
Een VCA training volgen? Bekijk het VCA cursusaanbod op onze CAN Academy website.
3. Is VCA een wettelijke verplichting?
Met regelmaat wordt de vraag gesteld: is een VCA bedrijfscertificaat verplicht? Het antwoord daarop is dat de VCA bedrijfscertificering niet wettelijk verplicht is. Het kan daarentegen wel verplicht worden gesteld vanuit andere partijen, zoals opdrachtgevers. Ben je als organisatie VCA-gecertificeerd, dan zijn al je uitvoerende medewerkers wel verplicht om het VCA-diploma te behalen. Dit geldt ook voor uitzendkrachten en stagiaires die binnen de scope van de VCA certificering werkzaam zijn. Voor nieuwe medewerkers, uitzendkrachten of stagiaires geldt de regel dat zij het diploma binnen drie maanden moeten behalen. Een VCA diploma is tien jaar geldig.
Kennis
Best gelezen VCA blogs
4. Wat is het VCA register?
Wanneer je als persoon het VCA diploma hebt behaald, dan wordt dat geregistreerd in een VCA register. Op die manier kun je eenvoudig checken of iemand in het bezit is van een VCA diploma of aantonen dat je zelf in bezit bent. Het VCA register is online te vinden bij het SSVV. Hier vul je de achternaam en de geboortedatum van de desbetreffende persoon in en vervolgens zie je of diegene het VCA diploma heeft behaald. Mocht je het diploma kwijt zijn, dan volstaat een kopie van je vermelding in het VCA Centraal Diploma Register ook als bewijs.
5. VCA certificaat kosten
Wat gaat een VCA bedrijfscertificering kosten? Een vraag die met regelmaat gesteld wordt. Helaas is die vraag niet eenduidelijk te beantwoorden. Wanneer je voor VCA gaat certificeren, dan moet je rekening houden met verschillende VCA certificaat kosten. Deze kosten zijn per organisatie verschillend, omdat je ook hier te maken hebt met verschillende factoren, zoals:
- De mate van begeleiding
- Opleidingswensen
- De grootte en complexiteit van je organisatie
De kosten voor begeleiding zijn afhankelijk van de intensiteit van begeleiding. Besteed je het traject uit en wil je dat een adviseur je werkzaamheden uit handen neemt? Dan brengt dit meer kosten met zich mee dan wanneer je kiest voor begeleiding op hoofdlijnen waarbij de adviseur een coachende rol inneemt.
Aangezien al je uitvoerende medewerkers moeten beschikken over een persoonlijk VCA diploma, moet je ook rekening houden met de kosten voor een VCA-opleiding. Ook hier zijn de kosten afhankelijk van verschillende factoren. Wat voor VCA-opleiding wordt er gevolgd? En wordt de opleiding via e-learning, klassikaal of Incompany gevolgd?
Let op: wanneer je beschikt over een diploma Middelbaar Veiligheidskunde (MVK) of Hoger Veiligheidskunde (HVK) dan ben je vrijgesteld voor VCA-B en VCA VOL.
Tot slot moet je ook rekening houden met de kosten die een Certificerende Instelling (CI) in rekening brengt voor het uitvoeren van de certificeringsaudit welke verplicht en nodig is om het certificaat te behalen.
6. Hoelang duurt een VCA bedrijfscertificaat behalen?
Hierop is geen concreet antwoord te geven. De tijd die je aan een VCA certificering kwijt bent is namelijk afhankelijk van verschillende factoren:
- Beschikbare tijd binnen je organisatie
- De huidige stand van zaken
- De aanwezigheid van een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E)
- De grootte en complexiteit van je organisatie
Daarnaast is dit ook afhankelijk van de manier waarop je de implementatie gaat doen. Ga je dit zelf doen, of besteed je het (deels) uit? De VCA norm eist daarnaast een minimale bewijsperiode van drie maanden die nodig is om aan te tonen dat je conform het VCA systeem werkt.
7. Waarom een VCA bedrijfscertificering behalen?
Uit onze eigen ervaring blijkt dat de meeste organisaties aan de slag gaan met de VCA certificering omdat ze de vraag krijgen vanuit de markt. Denk bijvoorbeeld aan een opdrachtgever of gemeente die het als eis stelt. Een andere veelvoorkomende aanleiding is omdat de wetgeving is gewijzigd. Zo eist de Arbowet bijvoorbeeld aandacht voor veilig werken. Een VCA certificaat is een middel om aantoonbaar te maken dat je hiermee bezig bent.
Ongeacht de aanleiding, veel organisaties zitten niet te wachten op ‘rompslomp’ en willen zich voornamelijk bezighouden met hun kernactiviteiten. Niet met het beschrijven van processen. Daarom gaan veel organisaties op zoek naar ondersteuning voor het implementeren van de VCA norm.
De kern van VCA
Wanneer je het VCA-certificaat wilt behalen, dan dien je onderstaande zaken goed op orde te brengen:
- Veilig werken: Werk met veilige materialen, deze dienen ook op tijd gekeurd te worden;
- Opleidingen: De medewerkers dienen een persoonlijk VCA-diploma te behalen, aanvullende veiligheidsopleidingen kunnen vereist zijn, afhankelijk van de organisatie.
- Bewustwording: De medewerkers dienen zich bewust te worden van veilig werken aan de hand van het VGM-veiligheidsbewustzijn programma. Dit kan voor een bedrijf ook van belang zijn in relatie tot de Safety Culture Ladder (Veiligheidsladder).
- Controle: Veilig werken dient gecontroleerd te worden door middel van werkplekinspecties.
Bekijk ook: VCA halen: hoe, wat en waarom?
8. Het VCA veiligheidsmanagementsysteem en VCA handboek
Wanneer je de VCA norm binnen je organisatie gaat implementeren, dan zet je een VGM beheerssysteem op. Het traject kent vijf globale stappen:
- Bepalen van het VCA certificeringsniveau
- Bespreken van de VCA norm
- Handboek opzetten en gebruiken
- Interne audit
- Certificeringsaudit
VCA handboek
Om het VCA certificaat te behalen, wordt er doorgaans een, zoals in stap 3 benoemd, VCA handboek opgezet. In een dergelijk VCA handboek wordt omschreven hoe veiligheid binnen de organisatie wordt geborgd. In de VCA norm wordt dit het zogenaamde VGM beheersysteem (of VCA veiligheidsmanagementsysteem) genoemd. VGM staat voor Veiligheid, Gezondheid en Milieu.
Wannneer wij, van CertificeringsAdvies Nederland (CAN), aan de slag gaan met het implementeren van VCA, dan zorgen we ervoor dat we de onnodige ballast vermijden door uit te gaan van de huidige werkwijze in je bedrijf en niet van de norm. Het resultaat: geen dikke papieren tijgers, maar een compact, digitaal handboek waarin je ook andere normen kunt verwerken. Wel zo praktisch!
Opbouw van het VCA handboek
- A-documenten vormen een omschrijving van de organisatie inclusief de overlegstructuren en je managementsysteem waarin je het een en ander vastlegt.
- B-documenten zijn als het ware het ‘hoofdproces’ van de organisatie. Hierin wordt procesmatig beschreven hoe werkzaamheden van begin tot eind verlopen. Daarbij wordt beschreven hoe voldaan wordt aan de VCA eisen.
- C-documenten omvatten procedures waarin wordt uitgelegd hoe er binnen de organisatie gerealiseerd wordt da er gezond en veilig wordt gewerkt. Daarnaast staat beschreven hoe je dat continue blijft verbeteren. Daarnaast is per onderwerp opgenomen wie dat moet doen, wat er moet gebeuren, waar het plaats vindt en hoe het gedaan dient te worden.
- D-documenten zijn de benodigde documenten en formulieren op basis van de werkzaamheden die in de b- en c-documenten beschreven zijn.
VCA documentatie
Na het opstellen van het VCA-handboek bezit je in elk geval de onderstaande documentatie:
- VGM-RI&E (hoe de VCA-organisatie omgaat met risico’s)
- VGM-instructiehandboek
- Directiebeoordeling (jaarevaluatie van de organisatie)
VGM RI&E
Er zijn een aantal risicovolle taken die voorkomen tijdens werkzaamheden. Daarvoor kunnen beheersmaatregelen getroffen worden. Een medewerker is in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor het juiste gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) en omgang met risicovol werk. De direct leidinggevende dient toe te zien op het juiste gebruik en omgang met risicovol werk.
VGM-instructiehandboek
Het VGM-instructieboek beschrijft de regels en voorschriften die ervoor zorgen dat de medewerkers veilig, prettig en duurzaam kunnen werken. De regels en voorschriften zijn een aanvulling op de rechten en plichten uit de arbeidsovereenkomst. Het is in het belang van de medewerkers dat ze de regels kennen en naleven.
Directiebeoordeling
Het document directiebeoordeling dient als basis voor de jaarlijkse directiebeoordeling. Hierin worden de voortgang en bijbehorende acties van het VCA-beleid vastgelegd.
Blijf op de hoogte! Schrijf je in voor de maandelijkse update!
Wil jij op de hoogte blijven van alles rondom VCA en meer?
Schrijf je dan in voor de maandelijkse nieuwsbrief!
9. Welke soorten VCA zijn er?
Binnen de VCA norm bestaan verschillende varianten. Wanneer je het hebt over de VCA bedrijfscertificering dan zijn dat:
- VCA* (1 ster): Dit certificatieniveau is bedoeld voor kleinere organisaties, tot 35 medewerkers.
- VCA** (2 sterren): Dit certificatieniveau is bedoeld voor grotere organisaties, vanaf 35 medewerkers.
- VCA-P: Dit certificatieniveau is bedoeld voor organisaties in de petrochemische sector.
Daarnaast heeft de VCA persoonscertificering ook drie varianten:
- VCA-Basis: dit diploma is bedoeld voor alle operationele medewerkers binnen een organisatie.
- VCA-VOL: dit diploma is bedoeld voor medewerkers met een leidinggevende functies en ZZP’ers.
- VIL-VCU: dit diploma is bedoeld voor medewerkers die werkzaam zijn vanuit een uitzendorganisatie.
VCA norm 2017/6.0
De nieuwste versie van de VCA norm is VCA 2017/6.0. Hieronder samengevat de wijzigingen in de nieuwste versie van VCA in vergelijking met oudere versies van de norm:
- Alle aandacht voor veiligheid: In deze versie staat veiligheid nog meer centraal. Daarnaast is de norm strakker geformuleerd in vergelijking met oudere versies van de norm, is het aantal eisen verminderd, zijn de overgebleven eisen logischer gestructureerd en tot slot is er meer aandacht voor milieu ingeruimd.
- Meer aandacht voor de praktijk: De onderdelen in de VCA die over de werkplek gaan, zijn in de vernieuwde norm aangescherpt. Deze onderdelen sluiten nu beter aan bij de veiligheidspraktijk van vandaag. Zo is de relatie tussen de risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E), taakrisicoanalyse en de laatste minuut risicoanalyse (LMRA) verduidelijkt. Dienen VCA-Petrochemische organisaties een communicatieplan te maken als zij met anderstaligen werken en hoeven zij niet langer een VCA-functionaris per project aan te stellen. Ook mogen uitvoerende medewerkers tegenwoordig werkplekinspecties uitvoeren, echter blijft de leidinggevende verantwoordelijk. Tot slot is er een verzwaring eis voor VCA* en VCA** met betrekking tot de melding en registratie van incidenten en ongevallen. Daarnaast hangt dient de onderzoeksmethoden gekoppeld te worden aan de ernst van het incident.
- Gedrag / ruimte voor maatwerk: In de vernieuwde VCA-norm is er meer ruimte voor veiligheidsbewustzijn, dit geldt voornamelijk voor de VCA**. Er wordt meer gekeken naar relevante maatregelen die werken voor jouw organisatie. Want wat voor de één werkt, hoeft voor jou (nog) niet te werken. Er wordt dus meer gekeken naar veiligheidsgedrag en minder naar de ‘letter van de norm’. Deze ruimte voor veiligheidsbewustzijn kan in het vervolg goed van pas komen, als je een certificaat voor de Safety Cluture Ladder wilt behalen.
- Meer duidelijkheid en betrouwbaarheid zzp’ers en ketenpartners: De toepassing van VCA voor zzp’ers was vaak onduidelijk, in de nieuwe VCA-norm is dat duidelijker. Doordat er meer mustvragen voor de VCA* zijn opgenomen, wordt de betrouwbaarheid van partijen aan het begin van de keten verhoogt. Daarnaast moeten inhurende partijen onderaannemers op meer punten toetsen. En dienen zij rekening te houden met de beoordeling en het werken met anderstaligen. Tot slot is de communicatie altijd gericht op alle (tijdelijke) medewerkers en medewerkers van onderaannemers, uitzendkrachten en zzp’ers.
- VCA en andere landen: Meer gelijkwaardigheid en betere toepasbaarheid. De VCA-norm is oorspronkelijk ontwikkeld in Nederland, maar wordt ook steeds vaker in België toegepast. De nieuwe VCA-norm kent één schema voor beide landen. De nieuwe VCA-versie is zo ingericht dat ook andere landen deze makkelijk kunnen gebruiken met een duidelijke ondergrens wat zij precies moeten regelen. Zo zijn er extra eisen opgenomen om te voorkomen dat er geen knelpunten ontstaan met lokale wet- en regelgeving.
CAN Academy
VCA training volgen?
Wil jij een VCA training volgen? Bekijk alle mogelijkheden op de website van onze CAN Academy!
10. Waar wordt VCA erkend?
VCA is een Nederlandse norm in de arbo- en veiligheidswereld. Echter komt het ook wel eens voor dat buitenlandse opdrachtgevers je vragen om je arboveiligheid aantoonbaar te maken, of misschien heeft je organisatie wel vestigingen in het buitenland. Ieder land heeft zijn ‘eigen versie’ van VCA. De verschillen tussen de normen zijn zeker in Europa niet groot. Dat komt omdat VCA is gebaseerd op de Europese wet- en regelgeving rondom arbo & veiligheid. Buiten Europa zijn de verschillen vaak groter. Laat je daarom goed informeren. Onze eigen VCA norm wordt officieel erkend in de volgende landen:
- België
- Duitsland
- Oostenrijk
Verder zijn onze verplichtingen rondom VGM vergelijkbaar aan die in Frankrijk, Duitsland en Scandinavische landen. Een internationale naam die vaak wordt gebruikt in het kader van VCA is ‘SCC’, dat staat voor Safety Health and Environment Checklist Contractors.
Een VCA certificaat biedt naast een hoger veiligheidsniveau van je organisatie ook een grote commerciële waarde. Het heeft een professionele uitstraling en je laat ermee zien dat je serieus aandacht besteed aan veiligheid & gezondheid en dat je aandacht hebt voor het milieu. Om aan te tonen dat je beschikt over het certificaat, mag je het VCA logo gebruiken op bijvoorbeeld je bedrijfswagens, je website of in je offertes. VCA is daarnaast de bekendste norm in Nederland als het gaat om arbo & veiligheid waardoor het veel herkenning heeft.
Een opdrachtgever kan via de VCA-database checken welke organisaties beschikken over het VCA certificaat. Ofwel: het is voor hen een selectiecriterium om te bepalen met welke organisaties ze projecten willen aanpakken. Opdrachtgevers hebben vaak zelf ook belang bij (of in sommige gevallen is het zelfs verplicht) om te werken met VCA-gecertificeerde organisaties. Voor overheidsorganisaties is dit bijvoorbeeld een harde eis.
11. Wat is het verschil tussen VCA en de Veiligheidsladder?
VCA en de Veiligheidsladder zijn allebei normen die gericht zijn op arbo & veiligheid. We zetten de verschillen tussen de normen voor je op rij:
- VCA richt zich op het uitvoerende werkveld. De Veiligheidsladder richt zich op alle lagen binnen je organisatie.
- VCA richt zich op het verhogen van het veiligheidsniveau door middel van het verkleinen of wegnemen van risico’s. De Veiligheidsladder richt zich op het verhogen van het veiligheidsbewustzijn van de mensen binnen je organisatie.
- VCA is een checklist waar je simpelweg aan voldoet of niet. De Veiligheidsladder heeft verschillende niveaus (treden) waarvoor je kunt certificeren en is hierbij gebaseerd op houding, gedrag en cultuur. Iets wat niet te toetsen valt aan de hand van een checklist.
- De audit wordt anders uitgevoerd. De VCA-audit wordt uitgevoerd door één deskundige en je documentatie en operatie wordt getoetst. Bij de Veiligheidsladder zijn dit twee deskundigen en de houding, gedrag en cultuur binnen je organisatie wordt getoetst aan de hand van interviews.
Kom in contact met de partner in certificeren!
Meer informatie over de mogelijkheden?
Vraag direct en vrijblijvend een offerte op maat aan of neem contact met ons op!