Wie controleert voedselveiligheid?

Voedselveiligheid is enorm belangrijk binnen een hoop organisaties. Maar wie controleert eigenlijk de voedselveiligheid? Je leest het hier!

Voedselveiligheid controle
Profielfoto Tineke Arendsen
Tineke Arendsen
Adviseur

Tineke Arendsen is Adviseur bij CertificeringsAdvies Nederland. Haar passie en drijfveer is tot een mooi resultaat komen met de klant door onder andere met een leergierige mindset de samenwerking aan te gaan!

tineke@certificeringsadvies.nl

In Nederland mogen we erop vertrouwen dat voedingsmiddelen en andere producten die we kopen en consumeren veilig voor ons zijn. Dat hebben we te danken aan verschillende wet- en regelgeving rondom voedselveiligheid waar organisaties zich aan moeten houden. Zo ben je als organisatie bijvoorbeeld verplicht om te beschikken over een voedselveiligheidssysteem dat is gebaseerd op de HACCP-systematiek (Hazard Analysis and Critical Control Points). Als organisatie kan je zelf een voedselveiligheidsplan opstellen of je kunt een goedgekeurde hygiënecode gebruiken. Maar wie checkt eigenlijk of organisaties zich wel houden aan de geldende wet- en regelgeving? Ofwel: wie controleert voedselveiligheid?

Controles op voedselveiligheid

Voedselveiligheid kan door verschillende personen/instanties gecontroleerd worden. In dit artikel leggen we je op drie niveaus uit wie voedselveiligheid controleert en hoe dat wordt gedaan:

  • Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)
  • Kwaliteitsmanagers/Quality Assurance Managers
  • Certificerende instanties

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

De NVWA is een autoriteit die erop toeziet dat ons eten veilig is. Zij controleren of organisaties de geldende wetten en regels naleven. In het kort is de NVWA verantwoordelijk voor het:

  • Bewaken van de veiligheid van voedsel en consumentenproducten
  • Bewaken van de gezondheid van dieren en planten
  • In de gaten houden van het dierenwelzijn
  • Handhaven van de natuurwetgeving

Verwerkers van dierlijke producten (vlees, vis, eieren, zuivel) moeten zelfs door de NVWA erkend worden. Producten die NVWA-erkend zijn kun je herkennen aan het EU-ovaal. Naast het voedsel dat mensen consumeren, controleert de NVWA ook diervoeding. Via de voeding van dieren kan ons eten namelijk ook besmet worden. Hiervoor gelden strenge regels.

De NVWA controleert concreet of organisaties zich houden aan de regels die zijn vastgelegd in de Warenwet. Die Warenwet schrijft voor dat producenten geen middelen op de markt mogen brengen die niet veilig zijn. Daarnaast zegt de Warenwet ook dat producenten zelf de eindverantwoordelijke zijn voor de voedselveiligheid van producten. Organisaties voeren dus zelf de controle uit en de NVWA houdt toezicht op die controles. Europese wetgeving heeft daarnaast ook invloed op de regels in Nederland.

De NVWA heeft tot slot ook de mogelijkheid om als consument melding te doen van overtredingen/onveilige producten. Mochten er product recalls komen, dan regisseert de NVWA deze ook.

Kwaliteitsmanager/Quality Assurantie Manager

Organisaties (en ook zelfstandigen) moeten dus beschikken over een voedselveiligheidssysteem dat is gebaseerd op de HACCP-systematiek. Die verantwoordelijkheid ligt meestal bij de kwaliteitsmanager/Quality Assurance Manager binnen een organisatie. Deze persoon is (samen met het HACCP-team) verantwoordelijk voor de opzet en de uitvoering van het voedselveiligheidssysteem. Let op: dit betekent absoluut niet dat voedselveiligheid het ‘feestje’ van de kwaliteitsmanager is! Binnen dit thema is het essentieel dat iedereen binnen de organisatie bewust bezig is met voedselveilig werken. De kwaliteitsmanager is dus wél verantwoordelijk voor het bewustmaken en opleiden van mensen.

Deze persoon is er daarnaast verantwoordelijk voor dat er een gevaren- en risicoanalyse is gedaan en dat de kritische punten aantoonbaar beheersbaar zijn gemaakt. Zo’n gevaren- en risicoanalyse moet worden uitgevoerd op alle processen en producten. Bij die verschillende processen kun je bijvoorbeeld denken aan:

  • Aankomst van een product
  • Opslag van een product
  • Versnijden van een product
  • Verpakken van een product
  • Vervoeren van een product

Het grootste heikel punt hierbij is vaak de manier van vastlegging. Hoe documenteer je het en is iedereen binnen de organisatie hiervan op de hoogte? Het HACCP-team moet ervoor zorgen dat het de hele organisatie als het ware ‘binnendruppelt’. De kwaliteitsmanager controleert vervolgens of er binnen de organisatie voedselveilig gewerkt wordt.

Certificerende instanties

In de praktijk merken we vaak dat vanuit (potentiële) opdrachtgevers ook wordt geëist om te voldoen aan een voedselveiligheidsnorm, zoals ISO 22000 of FSSC. Een behaalde certificering geeft namelijk garantie dat een organisatie werkt volgens de voedselveiligheidsstandaarden én dat dit is getoetst. Die toetsing wordt altijd gedaan door een externe auditor van een certificerende instantie (CI). Dit is verplicht omdat:

  • Een CI vrij is van belangenverstrengeling
  • Een CI de audit objectief en onafhankelijk kan uitvoeren
  • Een CI bevoegd is om het uiteindelijke certificaat uit te reiken

Het laten toetsen van je voedselveiligheidssysteem door een onafhankelijke partij waarmee je een certificaat behaalt kan dus groot commercieel voordeel bieden!

New call-to-action

Transcriptie video ‘HACCP in een notendop

Transcriptie video: BRC, IFS of FSSC 22000: welke voedselveiligheidsstandaard kies je?

BRC, IFS en FSSC 22000. Allemaal bekende voedselveiligheidsnormen. Maar hoe weetje nou welke het beste bij jou past? In deze video neem ik jou mee om te bepalen welke keuze je kunt maken. Alle genoemde certificaten kunnen van toepassing zijn op producenten van levensmiddelen. Vaak is het zo dat je een eis krijgt van de opdrachtgever of een retailer waarbij het niet altijd vanzelfsprekend is dat je ook daadwerkelijk voor die specifieke certificering moet gaan. Het is dus belangrijk om vooral te kijken naar je eigen activiteiten en om van daaruit te bepalen voor welke norm je kiest. Om de juiste keuze te maken voor welke norm het beste bij je past kun je dat aan de hand van een aantal vragen vaststellen. Ten eerste: wat is de reden dat je voor een bepaald certificaat wilt gaan? Ten tweede: Welke opdrachtgevers heb je mee te maken en wat zijn voor hun belangrijk eisen om aan te voldoen? Ten derde: sluit de norm waar je voor kiest aan op de toekomstplannen en ambities van de organisatie? Ten vierde: kun je als organisatie überhaupt wel voldoen aan de eisen uit de norm? En mogelijk vijfde vraag die je zelf zou kunnen beantwoorden is of er een commerciële waarde aan en bepaalde certificering vastzit. Het kan namelijk nuttig zijn om te kijken waar je afzetmarkt is, in welk land deze zich begeeft en in welk land het certificaat het meeste waard is.  Als we kijken naar de verschillen tussen alle drie de normen kun je eigenlijk spreken van een tweedeling. Enerzijds BRC en IFS, anderzijds FSSC 22000. BRC en IFS zijn wat dwingender opgesteld. Daar zijn het harde criteria waar je aan moet voldoen. Dat kan een voordeel zijn. Anderzijds: de FSSC 22000 geeft veel meer ruimte om je eigen invulling te geven aan bepaalde normeisen. FSSC 22000 is ook gebaseerd op de ISO-structuur waarin dat vaker voorkomt. De uitgebreide verschillen van deze drie normen lees je via de link in de beschrijving van deze video.  Naast de drie belangrijkste verschillen die ik zojuist heb opgesomd, is er ook een hele belangrijke overeenkomst. Alle drie de normen zijn GFSI-erkend. Dat wil zeggen dat ze wereldwijd geaccepteerd worden en dat het ook de hoogste voedselveiligheidsstandaarden heeft. Vaak is dit een belangrijke voorwaarde voor een opdrachtgever. Wil je meer weten over voedselveiligheid of heb je hulp nodig bij het implementeren van BRC, IFS of FSSC 22000? Neem dan vooral contact met ons op. Dat kan door te bellen of door een aanvraagformulier in te vullen via de website.

Wat is HACCP oftewel HACCP in de volksmond? Wat kun je ermee? En hoe stel je een HACCP plan op? In deze video ga ik jou dat vertellen! HACCP is een systeem wat de basis vormt voor elke GFSI-norm. Het is een wereldwijde systematiek die zowel de veiligheidsrisico’s in kaart brengt en ook de beheersmaatregelen borgt. HACCP is verplicht, want het is een onderdeel van de geldende Europese wet- en regelgeving. Dus ben jij bezig met het produceren van voedsel, dan heb je al een HACCP systeem in je organisatie nodig. Om de stap te maken naar een GFSI norm is dus relatief klein aangezien er als het goed is al een uitgebreide HACCP systematiek aanwezig is in de organisatie. Een veelgestelde vraag die ik krijg is of de HACCP te certificeren valt voor een organisatie. Het antwoord daarop is nee. Dat is niet meer het geval. Sinds 2021 is het niet meer mogelijk om je alleen op HACCP te laten certificeren. Het is nu juist een belangrijk onderdeel van een GFSI norm of de ISO 22000. GFSI normen dat zijn BRC, IFS en FSSC 22000. Wanneer je met een HACCP plan aan de slag gaat dan kun je uitgaan van 7 principes. De eerste twee principes leggen de basis. De overige vijf principes zijn vooral in de uitvoering en toepassing van beheersmaatregelen. Stap 1 voer een gevarenanalyse uit. Stap 2 bepaal kritische controlepunten. Stap 3 stel kritische limieten vast. Stap 4 stel monitoringsprocedures vast. Stap 5 stel corrigerende maatregelen op. Stap 6 stel verificatieprocedures vast. En ten slotte stap 7 stel registratie- en documentatieprocedures vast. Wil je meer weten over deze zeven stappen? Klik dan op de link in de beschrijving van deze video en lees de toelichting op elke stap. De gevarenanalyse is een belangrijk onderdeel van het HACCP plan. Je brengt zowel intern als extern de grootste risico’s in kaart. En je stelt daar vervolgens de juiste en relevante beheersmaatregelen tegenover. Om voedselveiligheid goed geborgd te krijgen in de organisatie door middel van dit HACCP plan is het bewustzijnsniveau van je medewerkers ook een zeer belangrijk onderdeel hiervan. HACCP schrijft ook voor dat je medewerkers getraind en goed onderlegd bezig moeten zijn in de organisatie. Dat wil zeggen dat ze over de juiste kennis en vaardigheden beschikken over hoe om te gaan met de producten. Om dit te bereiken kun je periodiek een HACCP training geven als organisatie. Dat kun je zelf inrichten. Uiteraard kunnen wij je daar ook in ondersteunen en hebben we daar binnen onze Academy een trainingsprogramma voor. Wil je meer weten over dit onderwerp? Of heb je ondersteuning nodig bij het inrichten van een HACCP plan? Neem dan vooral contact op met ons kantoor of vul een aanvraagformulier in via onze website. Bedankt voor het kijken weer en mocht je meer willen weten over de materie of over andere voedselveiligheidsnormen kijk dan vooral even rond op onze website.

Profielfoto Tineke Arendsen
Tineke Arendsen
Adviseur

Tineke Arendsen is Adviseur bij CertificeringsAdvies Nederland. Haar passie en drijfveer is tot een mooi resultaat komen met de klant door onder andere met een leergierige mindset de samenwerking aan te gaan!

tineke@certificeringsadvies.nl

Voedselveiligheid Informatiegids

Aan de slag met voedselveiligheid?

  • Alles over voedselveiligheid
  • De rol van HACCP
  • Praktisch toepasbare tips

Maandelijks op de hoogte blijven?

Wil jij op de hoogte blijven van het laatste nieuws uit jouw branche en de nieuwste ontwikkelingen rondom (bedrijfs)normen en groeimogelijkheden voor jouw organisatie? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief en ontvang maandelijks een flinke dosis inspiratie met o.a.:

  • Handige kennisartikelen en praktische tips voor jouw organisatie
  • Actuele updates rondom normen en certificeringen
  • Ontwikkelingen in wet- en regelgeving
  • Interessante acties & events
  • Relevante trainingen en opleidingen

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Schrijf jezelf in voor onze maandelijkse nieuwsbrief door het formulier in te vullen!

"*" indicates required fields