Welke VCA heeft een ZZP’er nodig?

De laatste jaren is het aantal zzp’ers flink toegenomen. Deze toename was vooral aanzienlijk in de bouwsector. Aannemers hebben daarom dan ook vaak een gemêleerd gezelschap van onderaannemers, zzp’ers en uitzendkrachten voor zich werken. Een belangrijke vraag is: wat betekent dit nu precies voor de verplichtingen en verantwoordelijkheden wanneer het aankomt op veiligheid? Vanzelfsprekend dient veiligheid bij iedereen grote aandacht te hebben. Tenslotte is iedereen tot op zekere hoogte zelf verantwoordelijk voor zijn of haar veiligheid. Er zijn echter wel een aantal verschillen tussen het werken als zzp’er en werken als werknemer.

Wanneer je werkt als zzp’er draag je zelf verantwoording voor de risico’s en maatregelen die genomen worden op het gebied van veiligheid en gezondheid. Er is dan geen sprake van een gezagsverhouding. Dat wil zeggen, de zzp’er is zelf verantwoordelijk voor het resultaat van de klus, en bepaalt hoe en met welk materieel hij deze gaat uitvoeren.

Het komt echter vaak voor dat er wel sprake is van een gezagsverhouding. Dit is bijvoorbeeld in het geval van een aannemer die (tijdelijk) een zzp’er inhuurt voor een bepaalde klus. De zzp’er zal dan geïnstrueerd worden en onder direct toezicht werken. In dit geval is er dus wel sprake van een gezagsverhouding.

Daarom zal de aannemer die werk heeft aangenomen maar hiervoor zelf een zzp’er inhuurt, gezien worden als een werkgever. De ingehuurde zzp’er wordt dan gezien als een werknemer. ‘Echte’ zzp’ers zijn in tegenstelling tot werknemers dan ook (financieel) aansprakelijk wanneer er problemen ontstaan.

De gezagsverhouding heeft daarnaast ook invloed op de mate waarin de Arbowetgeving van toepassing is. Voor zzp’ers is slechts een deel van de regels van toepassing. Echter, het kan niet zo zijn dat bepaalde klussen aan zzp’ers worden uitbesteed omdat deze te gevaarlijk zijn. Ook zij zullen zich dan aan de voorschriften moeten houden. Het gaat hierbij met name om de volgende zaken:

Een zzp’er die zelfstandig risicovolle taken uitvoert is verplicht te beschikken over een VCA-VOL diploma. Voor werknemers is een VCA-B meestal voldoende. Vaak zijn in risicovolle branches, zoals de bouw, de bedrijven zelf ook VCA-gecertificeerd. In veel gevallen zullen zij dan ook uitsluitend werken met andere VCA-gecertificeerde bedrijven.

De belangrijkste zaken hierbij zijn het in kaart hebben van risicovolle werkzaamheden, het treffen van bijbehorende maatregelen en het geven van voorlichting en instructie. Bovendien moeten bedrijven ook een RI&E (Risico Inventarisatie en Evaluatie) opstellen. Bij bedrijven met meer dan 25 werknemers is het verplicht deze te laten toetsen door een Arbodeskundige.

CertificeringsAdvies Nederland is er voor zowel zzp’ers als aannemers. Graag helpen wij u om het veiligheidsbewustzijn binnen jouw organisatie te vergroten en daarmee een veilige werksituatie te creëren, of door je ondersteuning te bieden in een VCA traject.