Welke ATEX-zones zijn er?

Een ATEX-omgeving is onder te verdelen in verschillende zones. Iedere zone heeft zijn eigen risico’s en regelgeving. Van de 6 EX-zones in totaal zijn er 3 van toepassing op gaszones en 3 van toepassing op stofzones waar een explosieve atmosfeer (mogelijk) aanwezig is. Bij de gaszones (zone 0, 1 en 2) is er (mogelijk) een explosiegevaarlijk gas, vloeistof of damp aanwezig. Bij de stofzones (zones 21, 22 en 23) zijn er (mogelijk) explosiegevaarlijke vezels, vaste stoffen of stofdeeltjes aanwezig.

In onderstaand schema is overzichtelijk te zien hoe de verschillende ATEX-zones verdeeld worden. De toelichting van elke zone gaat verder onder het schema.

In ATEX zone 0 is er een groot risico op explosiegevaar doordat er altijd (of voor langere periodes) explosiegevaarlijk gasmengsel aanwezig is. Is er in meer dan 10% van de bedrijfsduur een explosieve atmosfeer aanwezig? Dan kun je dit classificeren tot ATEX zone 0. Denk bij zulke omgevingen bijvoorbeeld aan olieboorplatforms. Een toepassing die je veel terugziet binnen deze zone is dat de temperatuur van een explosiegevaarlijk mengsel gemonitord wordt.

In een ATEX zone 1 is er minder risico op de aanwezigheid van een explosiegevaarlijk gasmengsel. De frequentie van de aanwezigheid is lager en de tijdsduur ervan is korter. Is er tussen de 0.1% en 10% van de tijd een explosieve atmosfeer aanwezig? Dan kun je dit classificeren tot ATEX zone 1. Let op: een explosieve atmosfeer in ATEX zone 1 is niet minder gevaarlijk dan een explosieve atmosfeer in ATEX zone 0. Een toepassing die je veel terugziet binnen deze zone is dat de explosieve atmosfeer gemonitord wordt met behulp van warmtebeeldcamera’s.

In een ATEX zone 2 is de kans zeer klein (bij normaal gebruik) dat er een explosieve atmosfeer aanwezig is. Is deze wel aanwezig, dan is di maar van korte duur. Is er minder dan 0.1% van de bedrijfsduur een explosiegevaarlijke atmosfeer aanwezig? Dan kun je dit classificeren tot ATEX zone 2. Logischerwijs worden er in een ATEX 2 zone ook minder strenge eisen gesteld omdat de risico’s lager zijn (en nauwelijks voorkomen). Een ATEX 2 zone is de meest voorkomende zone als het gaat om gasexplosiegevaar.

In ATEX zone 20 is er een groot risico op explosiegevaar doordat er altijd (of voor langere duur) explosiegevaarlijke stoffen aanwezig zijn. Ook hier geldt dat wanneer er in meer dan 10% van de bedrijfsduur een explosieve atmosfeer door aanwezigheid van explosiegevaarlijke stoffen is, je dit kunt classificeren tot ATEX zone 20.

ATEX zone 21 is vergelijkbaar met ATEX zone 1, maar dan met betrekking tot explosiegevaarlijke stoffen. Dus: in dit geval is er tussen de 0.1% en 10% van de bedrijfsduur een explosieve atmosfeer aanwezig als gevolg van de aanwezigheid van explosiegevaarlijke stoffen. Ook hier geldt dat de explosieve atmosfeer van ATEX zone 21 niet minder gevaarlijk is dan de explosieve atmosfeer in ATEX zone 20.

Tot slot is ATEX zone 22 vergelijkbaar met ATEX zone 2, maar dan met betrekking tot explosiegevaarlijke stoffen. De explosieve atmosfeer als gevolg van explosiegevaarlijke stoffen is hier maar voor minder dan 0.1% van de bedrijfsduur aanwezig.