Wat zijn de eisen van VCA?

De VCA-bedrijfscertificering is tegenwoordig niet meer weg te denken in het kader van veilig werken. Het wordt daarom ook steeds vaker vereist vanuit opdrachtgevers. Werk aan de winkel dus wanneer je nog niet voldoet aan de VCA-norm! Wanneer je met de norm aan de slag wilt gaan ben je vast benieuwd naar de eisen van VCA. Wat moet je regelen? Waar moet je aan voldoen? Hoe implementeer ik de norm? In principe is VCA een checklist waar je aan moet voldoen, waarin een aantal hoofdthema’s van belang zijn. Over die thema’s (eisen) lees je in dit artikel meer!

Om ervoor te zorgen dat iedereen binnen je organisatie veilig kan werken, dienen de faciliteiten er natuurlijk te zijn. Zorg er daarom bijvoorbeeld voor dat je werkt met veilige materialen, persoonlijke beschermingsmiddelen en andere arbeidsmiddelen die tijdig worden gekeurd. En zorg er daarnaast bijvoorbeeld voor dat je veiligheidsvoorschriften hebt opgesteld voor de voertuigen die worden gebruikt binnen je organisatie. Deze brengen namelijk ook allerlei risico’s met zich mee. De kans op ongelukken is altijd aanwezig en die kans neemt natuurlijk nog meer toe wanneer er geen veiligheidsregels zijn opgesteld waar mensen zich aan dienen te houden!

Veilig werken begint met weten hóe er veilig gewerkt met worden binnen een bepaalde situatie. Je dient je medewerkers dus te instrueren. Dit kan je bijvoorbeeld doen met behulp van een toolboxmeeting. Een toolboxmeeting is simpel gezegd een veiligheidsoverleg waarin veiligheidsinstructies centraal staan. In zo’n overleg komen leidinggevenden en medewerkers bij elkaar om hierover van gedachte te wisselen. Binnen de VCA-norm (en zelfs vanuit de wet) is het zelfs verplicht m (veiligheids)instructies te geven aan je medewerkers om risicovolle werkzaamheden veilig te kunnen laten plaatsvinden.

Om de VCA certificering te behalen, dienen je medewerkers ook de VCA-persoonscertificering behaald te hebben. Met behulp van het VCA persoonlijk diploma leer je veilig om te gaan met gevaarlijke stoffen, word je bewust van de gevaren tijdens werkzaamheden en weet je veilig te handelen in gevaarlijke situaties. Daarnaast is het, indien van toepassing, natuurlijk ook van belang voor je personeel om andere benodigde veiligheidsopleidingen te volgen. Denk bijvoorbeeld aan een BHV-cursus of een cursus hef- of reachtruck.

Veilig werken gaat altijd gepaard met het gedrag van mensen (op de werkvloer). Het vullen van documenten & spreadsheets en het opleggen van regels & protocollen is simpelweg niet genoeg om het af te dekken. De kunst is juist om mensen binnen je organisatie mee te krijgen. Je wilt dat je mensen bepaalde dingen doen vanuit hun eigen (veiligheids)bewustzijn, doordat ze weten wat de potentiële gevolgen zijn en deze willen vermijden bijvoorbeeld. Dit vraagt om een bottom-up benadering waarbij de mensen op de werkvloer een actieve rol vervullen. Let op: veilig werken is een proces dat in principe altijd door blijft gaan. Je hebt het niet op een bepaald punt volledig afgedekt.

Maar hoe krijg je mensen dan ook daadwerkelijk mee? Daar hebben wij wel ideeën over:

Het veiligheidsbewustzijn van de mensen binnen je organisatie is tevens een belangrijk onderdeel in de Veiligheidsladder(Safety Culture Ladder).

Om écht te borgen dat er veilig gewerkt wordt binnen de organisatie dien je dit te controleren. Dit kun je doen door middel van VGM-observaties of veiligheidsinspecties. De VGM-observaties zijn bedoeld om mensen van hun gedrag bewust te maken door het gesprek met hen aan te gaan. Let op: zorg ervoor dat dit geen eenzijdig gesprek wordt, want dan bereik je juist het tegenovergestelde van wat je wilt bereiken. En zorg er daarnaast voor dat ook de positieve punten benoemd worden, moedig elkaar aan! Tijdens zo’n VGM-observatie kan bijvoorbeeld geobserveerd worden op onderwerpen als:

Een VGM-werkplekinspectie is juist gericht op de werkplek in plaats van de mensen. Het is hierbij handig om een standaard checklist te hebben om er zeker van te zijn dat bij iedere werkplekinspectie naar vaste punten gekeken wordt. Na enige tijd kun je dan in kaart brengen waar het goed gaat en waar niet. Onderwerpen waar tijdens een werkplekinspectie naar gekeken kan worden zijn bijvoorbeeld: