Wat is NEN 3140?
Wat is NEN 3140? Dat lees je in dit artikel!
Stijn Sestig is adviseur bij CertificeringsAdvies Nederland. 'De belangrijkste kernwaarde die ik tijdens mijn studie heb geleerd is integriteit. Deze kernwaarde neem ik mee naar mijn klanten. Vertrouwen is vanuit mijn optiek immers de basis die moet leiden tot mooie resultaten.'
stijn@certificeringsadvies.nlWerken met elektrische installaties of apparaten brengt risico’s met zich mee. Denk aan brand, ontploffing, elektrische shock of elektrische verbranding. Ontzettend belangrijk om hier veilig mee om te gaan dus! De NEN 3140 norm helpt je hierbij. De norm is namelijk voor de veilige bedrijfsvoering van werkzaamheden rondom, met of aan elektrische objecten in een laagspanningsgebied. Met behulp van de norm kun je de arbeidsmiddelen keuren en voldoen aan geldende wet- en regelgeving.
NEN 3140 bedrijfsvoering
Om je arbeidsmiddelen te laten voldoen aan de NEN 3140 dien je een beleid vast te stellen binnen je organisatie. Een beleid waarin je bijvoorbeeld vastlegt hoe elektrische installaties en arbeidsmiddelen worden onderhouden, beheerd en geïnspecteerd. Vragen die je kunt stellen bij het opstellen van een dergelijk beleid zijn:
- Welke arbeidsmiddelen en installaties zijn in ons beheer?
- Zijn er speciale werkprocedures nodig voor bepaalde werkzaamheden of handelingen?
- Welke werkzaamheden voeren we zelf uit en welke werkzaamheden laten we uitvoeren door derden?
- Wie is er verantwoordelijk voor de ‘hardware’ (techniek)? En wie voor de ‘software’ (uitvoerenden)?
Elke elektrische installatie dient een eigen verantwoordelijke te hebben: een installatieverantwoordelijke (IV). De werkzaamheden aan een installatie zijn de verantwoordelijkheid van een Werkverantwoordelijke (WV). Een IV en WV samen zorgen ervoor dat er veilig wordt gewerkt met de elektrische installaties en arbeidsmiddelen.
Is NEN 3140 verplicht?
NEN 3140 is niet wettelijk verplicht. Echter, vanuit de Arbowet ben je als werkgever wel verplicht om een gezonde en veilige werkplek voor je werknemers te faciliteren. Daarmee wordt onder andere verwezen naar NEN 3140. Heb je binnen je organisatie geen installatie- en werkverantwoordelijken aangesteld, dan zijn er bepaalde regels waaraan je je moet houden. Zo moet je onder andere spanningsloos werken volgens de norm.
Alle machines en installaties waarmee je werkt moeten wel voldoen aan de Europese Machinerichtlijn. Deze richtlijn stelt veiligheids- en gezondheidseisen aan iedere machine binnen de Europese Unie.
Daarnaast kan NEN 3140 verplicht worden gesteld vanuit je opdrachtgever. Je garandeert met behulp van de norm namelijk direct dat je voldoende instructie hebt gehad om veilig te werken met elektrische installaties en apparaten. Ook verzekeraars stellen steeds vaker de eis dat machines en installaties worden gekeurd volgens de NEN 3140 en NEN 1010 norm. Dit komt omdat veel brandgevallen worden veroorzaakt door gebrekkige installaties. Je bent dus als organisatie zowel juridisch als verzekeringstechnisch beter beschermd.
De NEN 3140 inspectie
Heb je alles binnen je organisatie ingericht conform de NEN 3140 norm? Dan is het tijd om dit te laten inspecteren door een deskundig persoon. Het doel hiervan is om er zeker van te zijn dat je elektrische installaties of arbeidsmiddelen voldoen aan de voorschriften. De inspectie wordt gedaan aan de hand van een inspectieplan. Er worden dan visuele schouwingen, beproevingen en metingen gedaan aan de hand van de specificaties en tekeningen van de installatie. De resultaten worden vastgelegd in een rapportage zodat de nodige maatregelen kunnen worden genomen om eventuele afwijkingen te herstellen.
Hoe vaak de NEN 3140 inspectie moet plaatsvinden hangt af van verschillende wegingsfactoren:
- Kwaliteit van de installatie;
- Leeftijd van de installatie;
- Personen die de installatie gebruiken;
- Omgevingsomstandigheden;
- Richtlijnen van de fabrikanten;
- Mate waarin een installatieverantwoordelijke toezicht houdt.
Hoe lang is NEN 3140 geldig?
Wanneer je het certificaat behaalt is deze drie jaar geldig. Om het certificaat te behalen, kun je een training volgen. Via onze CAN Academy bieden we diverse trainingen aan. Bijvoorbeeld NEN 3140:
- VOP
- VP
- Voor de werkverantwoordelijke
- BEI (bedrijfsvoering voor elektrische installaties)
- Keurmeester elektrische arbeidsmiddelen (dit certificaat is 24 maanden geldig)
Binnen die drie jaar dien je uiteraard wel up-to-date te blijven van ontwikkelingen omtrent veiligheid op de werkplek. Maar de certificering is natuurlijk niet de enige reden om hier mee bezig te blijven. Je wilt veiligheid op de werkvloer. En dat bereik je voornamelijk met het uitdragen van veiligheid op de werkvloer en de mensen binnen je organisatie aan het denken te zetten! Behoed elkaar voor risico’s of ongelukken en spreek elkaar aan op veilig gedrag. Voorkomen is beter dan genezen.
De voordelen van NEN 3140
- Vanuit de Arbowet ben je als werkgever verplicht een veilige werkomgeving te faciliteren voor je medewerkers. De NEN 3140 inspectie is een algemeen geaccepteerde manier om aan te tonen dat je de zorgplicht nakomt als het gaat om je elektrische installaties.
- Je voorkomt ongevallen/schade.
- Je bedrijfszekerheid en daarmee ook je bedrijfscontinuïteit wordt verbeterd;
- Mogelijke afwijkingen komen naar boven in de inspectie. Hier kun je op inspelen;
- Je voldoet aan de vraag vanuit je (potentiële) klant;
- Je bent verzekeringstechnisch en juridisch vaak beter beschermd.
Het verschil tussen NEN 3140 en NEN 1010
Het verschil tussen NEN 3140 en NEN 1010 is dat de NEN 1010 norm is gericht op nieuwe installaties en de uitbreidingen of wijzigingen ervan. De NEN 3140 is daarentegen gericht op bestaande installaties. Een elektrische installatie wordt gekeurd volgens de norm die van kracht was tijdens de aanleg.
Op welke apparaten is NEN 3140 van toepassing?
NEN 3140 is bedoeld voor alle elektrische apparaten die worden gebruikt op de werkvloer. Denk daarbij bijvoorbeeld aan:
- Stationaire en verplaatsbare elektrische apparaten zoals boormachines of zaagtafels.
- Verplaatsbare verdeelstations en stroomleidingen zoals verlenghaspels en verplaatsbare stroompaddestoelen.
- Elektrische handgereedschappen zoals slijptollen of schroefmachines.
- Verplaatsbare verlichting zoals bouwlampen en schijnwerpers.
Alleen elektrische installaties tot een nominale spanning van 1000 Volt wisselspanning en 1500 Volt gelijkspanning vallen onder de NEN 3140 norm. Worden deze voltages voreschreden, dan is het een hoogspanning installatie. Op deze installaties is de NEN 3840 van toepassing.
Wanneer moet een apparaat of installatie gekeurd worden?
In het kort moet een arbeidsmiddel:
- Waarvan de veiligheid afhangt van de wijze van installatie worden gekeurd op de wijze van installatie en of deze goed en veilig functioneert na installatie en voor het eerste gebruik.
- Dat opnieuw gemonteerd wordt of verplaatst wordt naar een nieuwe plek worden gekeurd op de juiste wijze van installatie en of deze goed en veilig functioneert.
- Dat kans heeft op verslechtering dat leidt tot gevaarlijke situaties gekeurd én beproefd worden.
- Waarbij uitzonderlijke gebeurtenissen (ongevallen, veranderingen, langdurige buitengebruikstelling) hebben voorgedaan die schadelijke gevolgen (kunnen) hebben voor de veiligheid ervan, worden beproefd en gekeurd.
Welke apparaten binnen je organisatie precies gekeurd moeten worden bepaal je door middel van een risico-inschatting tijdens de risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E). Stel jezelf daarbij de vraag: welke arbeidsmiddelen vormen een risico door gebruik, slijtage of wisselende omstandigheden?
Stijn Sestig is adviseur bij CertificeringsAdvies Nederland. 'De belangrijkste kernwaarde die ik tijdens mijn studie heb geleerd is integriteit. Deze kernwaarde neem ik mee naar mijn klanten. Vertrouwen is vanuit mijn optiek immers de basis die moet leiden tot mooie resultaten.'
stijn@certificeringsadvies.nl
Aan de slag met NEN 3140?
Informeer naar de mogelijkheden!
- Op maat advies
- Direct (in)regelen
- Snel reactie
