Wat is een product recall in de voedingsmiddelenbranche en hoe kun je dit voorkomen?

Een product recall is een terugroepactie van een product dat mogelijk onveilig is voor de bevolking. Sommige product recalls halen het landelijke nieuws. Dit is meestal het geval bij product recalls waarbij de impact groot kan zijn. Denk hierbij aan de kinderchocolade van Ferrero waarbij de salmonellabacterie was geconstateerd of aan de verschillende autofabrikanten waarbij er bepaalde onderdelen mogelijk niet helemaal veilig waren. Feit is dus dat het aspect veiligheid, en daarmee ook de volksgezondheid, altijd een belangrijke rol speelt bij een product recall. In dit blogartikel leggen we de focus op de voedingsmiddelenbranche.

Hieronder een overzicht van een aantal bekende voedselschandalen en recall voorbeelden:

Verschillende chocoladeproducten van Ferrero zijn in 2022 uit de schappen gehaald vanwege constatering van de salmonellabacterie in verschillende producten. Veel kinderen zijn hierdoor ook ziek geworden. Een fabriek in België was de bron waarna de producten in minimaal tien andere landen terechtkwamen. (Bron: nu.nl).

Inmiddels weer een tijdje geleden, maar iedereen kan het zich nog goed herinneren: in 2012 was de zalm van Foppen besmet met de salmonellabacterie waarbij er naar schatting 23.000 mensen ziek zijn geworden, waarvan er vier mensen zijn overleden. De uitbraak was ontstaan in een Griekse vestiging van het bedrijf. (Bron: gld.nl)

Het jaar 2017 was het jaar van de eieren-crisis. Er werden hoge concentraties fipronil geconstateerd in grote hoeveelheden eieren. De stof was verwerkt in het insecticide dat bloedluis bij vee tegengaat. Ongeveer 25% van de pluimveebedrijven werd getroffen en er ontstond een schaarste aan eieren op de Nederlands markt. De totale schadepost werd geschat op 65 tot 75 miljoen euro. (Bron: eenvandaag.avrotros.nl).

In 2013 kocht Vleesgroothandel Willy Selten grote hoeveelheden (uiteindelijk 336.000 kilo) paardenvlees op en vermengde dit met rundvlees om dit vervolgens op de markt brengen als 100% rundvlees. Het bedrijf is uiteindelijk gesloten. (Bron: eenvandaag.avrotros.nl).

Wat moet je als producent ondernemen om de kans op een recall zo klein mogelijk te houden en wat moet er gedaan worden als toch blijkt dat de verkochte goederen mogelijk gevaar voor de volksgezondheid kunnen opleveren?

Het is allereerst belangrijk dat de herkomst van de grondstoffen die zijn verwerkt in de geproduceerde producten vastgelegd is. Werk ook altijd met betrouwbare / gecertificeerde leveranciers die de kwaliteit en herkomst van hun geleverde producten kunnen aantonen.

Vervolgens is het zaak om ervoor te zorgen dat alle bewerkingen die je als producent uitvoert en toevoegingen die je aan een product toevoegt bekend zijn en worden vastgelegd. Een essentieel onderdeel in dit hele proces is de etikettering. Deze moet te allen tijde voldoen aan de huidige wet- en regelgeving. Belangrijke facetten zijn bijvoorbeeld:

Het etiket is een schakel waar het helaas vaak misgaat. Tijdens het verpakkingsproces komen er per abuis verkeerde etiketten op het product. Geregeld worden dit soort fouten pas ontdekt als het product al in het schap ligt, waardoor er vervolgens een product recall wordt ingezet. Zorg daarom voor een goede borging van dit proces d.m.v. duidelijke instructies bij het personeel en bouw controles in. Kun je hierbij wel wat hulp gebruiken? Neem dan gerust contact met ons op! Onze adviseurs adviseren en ondersteunen je graag.

Het moge duidelijk zijn dat het etiket altijd moet kloppen. Is iemand allergisch voor noten en staat dit niet op het etiket? Dan kunnen hier logischerwijs grote nadelige gevolgen aan zitten. M.b.t. tot allergenen is het zo dat als er op dezelfde productielijn ook andere producten worden gemaakt met andere allergenen, dit vermeld moet staan op het etiket. Het kan zijn dat er door onvoldoende reiniging sporen van dergelijke allergenen in andere producten kunnen opduiken.

Het is daarom logischerwijs ook van essentieel belang dat de organisatie die het product levert te allen tijde kan achterhalen aan wie, wat en op welke dag er is uitgeleverd. Zij moeten tenslotte alle betrokken partijen informeren. De eindgebruiker kan het product terugbrengen naar de winkel of vernietigen, waarna de eindgebruiker mogelijk het aankoopbedrag weer terugkrijgt. Ook is de organisatie verplicht een dergelijk geval te melden bij de NWVA.

Bovenstaande aspecten zijn belangrijk om de voedselveiligheid te garanderen maar dit zijn slechts enkele highlights. Om alle risico’s zo veel mogelijk uit te sluiten kan je te werken met een compleet en waterdicht voedselveiligheidsysteem. Hierin worden o.a. alle relevante risico’s en geldende wet- en regelgeving meegenomen. Een toonaangevend voorbeeld van een dergelijk voedselveiligheidsysteem is FSSC 22000. De PDCA-cyclus staat hierin centraal en is erop gericht om continue verbetering te stimuleren binnen de gehele organisatie. Deze internationale norm voor voedselveiligheid wint wereldwijd steeds meer terrein. Andere bekende normen m.b.t. voedselveiligheid zijn BRC en IFS.

Samenvattend kunnen we stellen dat de herkomst, bewerkingen en inhoud van het product belangrijk zijn als voedingsmiddelen op de markt verschijnen. Het voedselveiligheidsysteem moet compleet en actueel zijn en steeds verder worden verbeterd. Het is onmogelijk om 100% alle zaken die fout kunnen gaan uit te sluiten. Uiteindelijk blijft het mensenwerk en blijft de kans dat er iets fout gaat aanwezig. Waar gehakt wordt vallen spaanders. Het gaat erom dat de organisatie alles in het werk stelt om fouten tot een minimum te beperken. Wil je informatie over hoe je een dergelijk voedselveiligheidsysteem op kan zetten of heb je andere vragen neem dan contact met ons op.