Wat is de waarde van een keurmerk?

Bij CertificeringsAdvies Nederland (CAN), hebben we dienst ‘CAN Keurmerksupport’. CAN Keurmerksupport ondersteunt initiatiefnemers en partijen die zelf een organisatiekeurmerk of persoonscertificering willen opzetten of (verder) ontwikkelen. Zo helpt CAN Keurmerksupport bij het initiëren, ontwikkelen, implementeren en beheren ervan. Met behulp van een keurmerk of persoonscertificering kun je als initiatiefnemer of organisatie onderscheidend optreden binnen een branche door middel van het opstellen en ontwikkelen van afspraken, regels en richtlijnen voor organisaties of personen. Wil je meer weten over CAN Keurmerksupport? Bekijk dan onze dienstpagina.

Doordat we bij CAN deze dienstverlening aanbieden, krijgen we regelmatig vragen uit de markt. Eén van die vragen is ‘wat is de waarde van een keurmerk?’ In dit artikel vertellen we daar wat meer over.

De termen keurmerk en certificaat worden regelmatig door elkaar gebruikt. In principe is het zo dat een certificaat het schriftelijk bewijs is waarop de instantie die het keurmerk verleent verklaart dat een product of dienst aan bepaalde eisen voldoet. Wanneer het certificaat in bezit is, geeft dat het recht om het keurmerk te voeren. Daarmee kun je dus aantoonbaar maken dat je organisatie, proces, product, dienst, medewerkers aan bepaalde eisen voldoen (kwaliteitseisen, veiligheidseisen, duurzaamheidseisen, opleidingseisen).

Wat is nu precies de waarde van een keurmerk (of persoonscertificering)? Alvorens we daar antwoord op geven, eerst even duiding omtrent ‘wat is een keurmerk’:

De waarde van een keurmerk is in een notendop dat je als organisatie of persoon aantoonbaar kunt maken dat je een betrouwbare partij bent en/of betrouwbaar product of dienst levert waarbij wordt voldaan bepaalde (kwaliteits)eisen en aan wet- en regelgeving. Uiteraard wordt de waarde die een keurmerk of certificering heeft, voor een deel bepaald door degene die het keurmerk uitgeeft.

Er is een wildgroei aan keurmerken, waardoor afnemers/consumenten soms niet meer kunnen inschatten wat nu eigenlijk de waarde van een keurmerk is. Waar staat het voor? Hoe objectief is het? En is dit het meest betrouwbare keurmerk in de markt? Al met al staat daardoor de betrouwbaarheid van keurmerken onder druk.

Keurmerken werken daardoor niet altijd. Soms gaat het mis, bijvoorbeeld omdat een keurmerk niet betrouwbaar blijkt, organisaties het keurmerk ten onrechte voeren of doordat het verkeerd geïnterpreteerd wordt door afnemers. De overheid geeft daar echter wel richtlijnen voor af en daarnaast is het zo dat je in Nederland niet mag misleiden met keurmerken.

Niet altijd, maar vaak is het betrouwbaarder als een keurmerk getoetst wordt. Toetsing is objectief, onafhankelijk en wordt uitgevoerd door deskundigen. Dit maakt het betrouwbaar voor de consument. Daarnaast krijgt de uitgever van het keurmerk door toetsing weer informatie waarmee het keurmerk verder verbeterd kan worden. Het continu verbeteren van een keurmerk kan bijvoorbeeld via een college van deskundigen worden gedaan om draagvlak binnen de branche te vergroten.

Wanneer je praat over betrouwbaarheid, dan kan accreditatie (in bepaalde gevallen) een belangrijke rol spelen. Accreditatie zorgt namelijk voor de betrouwbaarheid van certificatie-instellingen (CI’s) die keurmerken of certificaten uitgeven. Deze dienen namelijk objectief, onafhankelijk en deskundig te opereren. Accreditatie borgt dat keurmerken aan dezelfde eisen blijven voldoen en daarmee hun waarde behouden.

Hoe zit dat precies? Een CI geeft een oordeel over een bedrijf dat een keurmerk wil behalen. Een accreditatie instantie geeft op haar beurt weer een oordeel over de CI (en accrediteert deze). In Nederland heb je bijvoorbeeld de Raad voor Accreditatie (RvA) wat een officiële instantie is op dit gebied. Je kunt je voorstellen dat wanneer een CI die keurmerken uitgeeft dat doet onder accreditatie (bijvoorbeeld van de RvA) dat dat een bepaalde betrouwbaarheid met zich meebrengt.

Echter, niet alle keurmerken kunnen onder accreditatie worden beoordeeld. Dat kan uiteenlopende redenen hebben. Denk bijvoorbeeld aan dat de organisatie die het keurmerk beheert dat niet wil, vanuit kostentechnisch oogpunt of juist doordat er nog niet voldaan kan worden aan de eisen van accreditatie omdat het keurmerk of de organisatie erachter daar nog niet klaar voor is.

Zoals je kunt lezen is in Nederland iedereen vrij om een keurmerk op te zetten en uit te geven. De overheid geeft hier echter wel informatie over uit en er mag niet worden misleidt. Waar ligt dan de echte waarde van een keurmerk? Enerzijds in de naamsbekendheid en betrouwbaarheid van de certificerende partij die het keurmerk uitgeeft en anderzijds in de certificeringen, accreditaties en erkenningen die deze partij zelf heeft ontvangen. Dat is de conclusie van dit vraagstuk.

Wil je meer informatie over de mogelijkheden rondom het opzetten of ontwikkelen van organisatiekeurmerken of persoonscertificeringen of heb je een initiatief waarover je graag eens wilt sparren? Neem dan gerust contact met ons op. Wij denken graag met je mee.