Waarom is voedselveiligheid belangrijk?

Voedselveiligheid in Nederland is, vergeleken met andere landen, goed geregeld. Dat komt onder andere door onze wet- en regelgeving, de naleving ervan door de meeste organisaties en het toezicht dat wordt gehouden op alle schakels binnen de voedselketen. Vooral de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) ziet erop toe dat ons eten veilig is en dat organisaties zich aan de geldende wet- en regelgeving houden. Omdat we in Nederland ‘verzekerd’ zijn van veilig/hygiënisch voedsel, zien we vaak ook dat Nederlanders in het buitenland sneller last kunnen hebben van hun maag/darmen door het buitenlandse voedsel. Maar waarom is voedselveiligheid zo belangrijk?

De belangrijkste reden voor waarom voedselveiligheid belangrijk is, is om de gezondheid van consumenten te garanderen. Vanuit de wet zijn alle organisaties die te maken hebben met levensmiddelen of diervoeders verplicht om ervoor te zorgen dat deze veilig zijn. Consumenten mogen er niet ziek van worden. Rijksoverheid controleert ook of organisaties een voedselveiligheidsplan hebben opgesteld en de regels voor voedselbereiding naleven.

Ondanks de wet- en regelgeving en de controle op de naleving hiervan, komt het wel eens voor dat mensen tóch ziek worden van voedsel. Dat kan verschillende oorzaken hebben. In dit artikel lees je over:

Een veelvoorkomend risico met betrekking tot voedselveiligheid zijn bacteriën en virussen. Op rauw voedsel, zoals rauw vlees of rauwe vis, zitten altijd wel bacteriën, maar vaak kunnen deze geen kwaad. Toch lopen Nederlanders dagelijks een voedselinfectie- of vergiftiging op door bacteriën waar je wél ziek van kunt worden. Zo’n infectie of vergiftiging begint vaak met buikpijn en buikkrampen. Het wordt daardoor ook nog wel eens buikgriep genoemd. Vaak beginnen de klachten binnen 8 tot 24 uur en deze gaan meestal binnen één tot drie dagen weer vanzelf over. Toch kunnen de gevolgen van een voedselvergiftiging bij kwetsbare groepen (denk aan jonge kinderen, ouderen of chronisch zieken) ernstiger zijn met dodelijke afloop als gevolg. Om een voedselinfectie- of vergiftiging te voorkomen is het essentieel om hygiënisch en veilig om te gaan met voedsel.

Groente en fruit worden op verschillende manieren verbouwd. Soms wordt dit gedaan in kassen en soms ook in de open teelt (in de buitenlucht). Om groente en fruit te beschermen tegen ongedierte, insecten, onkruid of schimmels, worden bestrijdingsmiddelen gebruikt. Om dit te mogen gebruiken moet je je wel aan strenge voorschriften houden én de bestrijdingsmiddelen moeten getest zijn op veiligheid. Je ontkomt er namelijk niet aan dat kleine hoeveelheden bestrijdingsmiddelen af en toe nog op groente en fruit zitten. Deze mogen logischerwijs geen gevaar vormen voor onze gezondheid.

Binnen Nederland worden er regelmatig onderzoeken uitgevoerd om te testen of onze groente en fruit voldoen aan de norm(en). Zo wordt er onder andere gekeken naar de invloeden van bestrijdingsmiddelen op onze gezondheid. Uit steeds meer onderzoek blijkt dat glyfosaat (een van de meest gebruikte landbouwgiffen) in verband wordt gebracht met Parkinson, grotere kans op angsten en depressies en tekorten aan serotonine en dopamine (bron: maatschappijwij.nu).

Ook het milieu kan van invloed zijn op de voedselveiligheid van consumenten. Zo kunnen er verontreinigingen (aantasting van het milieu door menselijke activiteiten) zitten in het water en in de bodem die uiteindelijk in ons eten terecht kunnen komen. Dit hoeven niet per se chemische verbindingen te zijn, maar kan ook te maken hebben met geluid, straling of licht. Je kunt deze verontreinigingen als consument zelf niet uit je voedsel halen. Daarom moeten producenten aan strenge wetten en regels voldoen om ervoor te zorgen dat de producten veilig zijn. Naast de wet- en regelgeving voor producenten, zijn er ook wettelijke maatregelen die bedoeld zijn om milieuverontreinigingen te verminderen.

Je hebt ze vast wel eens gezien op de achterkant van voedselverpakkingen: E-nummers. Simpel gezegd zijn E-nummers stoffen die aan voedsel worden toegevoegd om de kwaliteit, de kleur of de houdbaarheid te verbeteren. Stoffen die door de Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) zijn goedgekeurd krijgen deze E-nummers. De EFSA heeft dan vooraf gecontroleerd of de stoffen niet schadelijk zijn voor de gezondheid. Het beeld dat E-nummers schadelijk zijn voor je gezondheid klopt dus niet. Vaak worden E-nummers ook automatisch geassocieerd met ‘kunstmatige troep’. Echter, E-nummers kunnen ook gewonnen worden uit de natuur. Wel is het zo dat E-nummers vaak in producten zitten die ongezond zijn, waardoor je er dus beter niet te veel van kunt consumeren.

Hoewel een groot deel van veiligheid van voedsel in de handen ligt van externen, zoals boeren, verwerkers of producenten, ligt het ook deels in de handen van de consument. Tijdens het bereiden van voedsel kunnen namelijk nieuwe ziekmakende stoffen ontstaan. Wanneer je bijvoorbeeld vlees te lang laat bakken op de barbecue en het zwart wordt, komen er stoffen vrij zoals acrylamide, welke kankerverwekkend zijn. De effecten van verbrand eten zijn pas na lange termijn zichtbaar, maar je kunt ze dus beter niet eten.

Het belang van voedselveiligheid is dus ontzettend groot omdat het gepaard gaat met de gezondheid van de consument. Risico’s doen zich voor in allerlei verschillende soorten en maten. De strenge wet- en regelgeving in Nederland (maar ook in Europa) is dus letterlijk van levensbelang.

Werk jij met levensmiddelen en diervoeders? En heb jij hulp nodig om voedselveiligheid te kunnen garanderen? Neem dan gerust contact met ons op. We helpen je graag!