Veiligheidsregels in de bouw door bouwbedrijven massaal overtreden

In november 2019 bracht onder andere BNR Nieuwsradio het nieuws naar buiten dat uit een inventarisatie van de Inspectie SZW, de inspectiedienst van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, is gebleken dat in minder dan twee jaar tijd maar liefst 1.076 ernstige overtredingen bij 849 werkgevers in de bouw zijn geconstateerd. In 830 van de gevallen was sprake van acuut gevaar voor werknemers en werden de bouwwerkzaamheden direct stilgelegd. De overtredingen werden geconstateerd bij zowel kleine bouwbedrijven, grote bouwbedrijven, alsmede ZZPers. ISZW maakt uit dit alles op dat er dus sprake is van een groot en structureel probleem.

Inspectie SZW doet regelmatig onderzoek naar de naleving van veiligheidsregels op bouwplaatsen in Nederland. De bouw is immers een risicovolle en complexe omgeving waarin een ongeluk in een klein hoekje zit. Denk alleen al aan de machines, constructies en materialen waarmee wordt gewerkt. Daarnaast zijn er ook nog allemaal voertuigen op en rondom de bouw die ook weer veiligheidsrisico’s met zich meebrengen. Bovendien zijn er op een bouwplaats altijd veel mensen op één plek bij elkaar. Kortom, de kans op ongelukken is groot in de bouw en die kans neemt nog eens toe als men zich niet houdt aan de veiligheidsregels.

Jaarlijks overtreden honderden bouwbedrijven de veiligheidsregels, waardoor honderden bouwvakkers onder gevaarlijke omstandigheden moeten werken en daarmee acuut gevaar lopen. Uit onderzoek van ISZW blijkt dus dat er sinds 2018 ruim 830 ernstige overtredingen zijn geconstateerd waarbij de Inspectiedienst de bouwer acuut opdracht heeft gegeven om het werk stil te leggen. Die overtredingen zijn uiteenlopend: van steigers die niet goed gebouwd zijn, machines die niet goed zijn afgeschermd, werknemers die geen veiligheidskleding dragen tot aan blootstelling aan gevaarlijke stoffen.

Branchevereniging ‘Bouwend Nederland’ heeft geen concrete verklaring voor het hoge aantal overtredingen in Nederland. Men sluit echter niet uit dat het een gevolg is van de toegenomen bouwproductie, de druk van opdrachtgevers en de aard van de werkzaamheden. Het is nu eenmaal zo dat werken op grote hoogte en met zware machines gepaard gaan met werken in de bouw. Wanneer er dan iets misgaat, dan is dat gelijk ernstig. Om die reden vindt ook de branchevereniging dat veiligheid voorop moet staan in de bouwsector. De branchevereniging overweegt bovendien om leden van de branchevereniging die herhaaldelijk in overtreding zijn te royeren.

Het is dus zeer belangrijk dat er aandacht is voor gezond en veilig werken in de bouw. Zo is het zaak dat bouwvakkers veiligheidsdiploma’s, zoals VCA Basis en VCA VOL en specifieke certificaten voor bijvoorbeeld steigerbouw, behalen. Diploma’s en certificaten alleen zijn natuurlijk niet de oplossing. Men moet zich ook houden aan veiligheidsvoorschriften en werkinstructies, persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken en werken met gekeurde machines en arbeidsmiddelen.

Ook bedrijven zelf dienen hier natuurlijk aandacht aan te besteden. Dat kan enerzijds door als organisatie certificeringen te behalen en anderzijds door continu aandacht te blijven besteden aan veilig werken en veiligheidsbewustzijn. Werken in de bouw is een gevaarlijk beroep en daarom is bijvoorbeeld een goede risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) erg belangrijk. Ook kunnen bedrijven zich focussen op het behalen van een VCA-certificering en aan de slag met bijvoorbeeld de veiligheidsladder en/of een veiligheidsbewustzijn-programma opstarten.

Bron: BNR