VCA halen: hoe, wat en waarom?

In Nederland (en ook in een aantal andere Europese landen) is de VCA norm een ontzettend bekende norm als het gaat om arbo & veiligheid. Vooral bij organisaties werkzaam in de bouw- of technieksector is het een bekende certificering. Vaak komt dat doordat bouw– of techniekbedrijven de vraag krijgen vanuit de markt. Bijvoorbeeld door opdrachtgevers of bij aanbestedingen. Maar ook door wijzigingen in de wetgeving komt het nog wel eens voor dat organisaties VCA halen. Of natuurlijk om het veiligheidsniveau van de organisatie omhoog te krikken. Ben jij benieuwd naar hoe je VCA kunt behalen? Wat de norm inhoudt? Of waarom het toegevoegde waarde heeft voor jouw organisatie? Lees dan snel verder!

Binnen de VCA-norm zijn er twee doelgroepen te onderscheiden: organisaties waar risicovolle werkzaamheden worden uitgevoerd en mensen die bij dit soort organisaties werken. Voor die laatste doelgroep bestaat de VCA persoonscertificering (het VCA diploma). We leggen in dit artikel echter de focus op de VCA bedrijfscertificering.

Ga je VCA halen, dan zul je moeten weten voor welk certificatieniveau je gaat en wat de norm inhoudt, ongeacht of je het behalen van de certificering uitbesteed of niet. Om je VGM (veiligheid, gezondheid en milieu) beheerssysteem namelijk uiteindelijk te kunnen onderhouden zonder de hulp van een adviseur, moet je er enige kennis van hebben.

VCA kent drie verschillende certificatieniveaus:

Om VCA te halen moet je een checklist doorlopen. De afkorting VCA staat niet voor niets voor: VGM Checklist Aannemers. Die checklist bestaat per certificatieniveaus uit verschillende onderdelen:

Onderwerpen die in de vragen bijvoorbeeld terugkomen zijn het voorkomen van incidenten en risico’s door beheersmaatregelen op te stellen. Ook voorlichting, instructie en opleiding zijn aspecten die veel terugkomen. In dat kader is het verplicht dat alle uitvoerende medewerkers binnen je organisatie beschikken over het persoonlijk VCA diploma.

Hoe je dit uiteindelijk gaat aanpakken is uiteraard volledig de keuze van jouw organisatie. Ga jij of iemand binnen jouw bedrijf in de VCA norm duiken om vervolgens de norm te implementeren? Of schakel je toch hulp in van een externe deskundige die je organisatie ondersteunt of zelfs dingen uit handen neemt?

Het implementeren van de VCA norm in je organisatie verloopt eigenlijk in vijf globale stappen:

Allereerst is het natuurlijk zaak om te weten voor welk certificatieniveau je organisatie gaat certificeren, VCA*, VCA** of VCA-P? Wanneer je dit hebt bepaald, is het tijd om te beslissen hoe je de implementatie van de norm gaat aanpakken. Gaan we VCA zelf halen of schakelen we hulp in? Ga je VCA zelf halen, dan wordt het tijd voor zelfstudie. Je duikt in de norm om inhoudelijke kennis te vergaren. Ga je externe hulp inschakelen, dan moet je gaan bepalen met welke organisatie je in zee gaat.

Vervolgens ga je de risico’s van je organisatie achterhalen. Om die risico’s te verkleinen of zelfs voorkomen, stel je beheersmaatregelen op in een VCA handboek. Let op: zorg ervoor dat het VCA handboek geen stoffig document wordt dat ergens onderin een lade belandt. Probeer zo dicht mogelijk bij je huidige werkwijze te blijven waarin je de eisen vanuit de VCA-norm meeneemt. Is het VGM beheerssysteem klaar, dan is het tijd om deze te toetsen. Dit gebeurt door middel van een interne audit. Deze kan iemand binnen je organisatie zelf uitvoeren, of je kunt dit uitbesteden. Het voordeel van de interne audit is dat je weet waar je als organisatie met betrekking tot de VCA-norm staat voordat de officiële certificeringsaudit voor de deur staat.

Het halen van de VCA certificering heeft veel voordelen. Allereerst wordt natuurlijk het veiligheidsniveau binnen je organisatie hoger, waardoor je arbeidsongevallen vermindert en zelfs voorkomt. Door de structuur van de norm blijf je continu verbeteren waardoor je ook aan de buitenwereld laat zien dat veiligheid binnen jouw organisatie hoog in het vaandel staat. En daarmee komen we bij het volgende voordeel: VCA halen heeft commerciële waarde. Dat komt omdat je met een VCA certificering meer opdrachten binnenhaalt. Het certificaat wordt namelijk steeds vaker geëist vanuit de markt en opdrachtgevers kunnen via de VCA-database eenvoudig checken welke organisaties over VCA beschikken. Een plek in die database zorgt natuurlijk voor meer aanvragen en meer vertrouwen!

Tot slot is de VCA certificering een fijne stok achter de deur als het gaat om wet- en regelgeving. Vanuit de Arbowet is het bijvoorbeeld verplicht om aandacht te hebben voor veilig werken. Een VCA certificaat is een middel om dit aantoonbaar te maken.