Nieuwe duurzaamheidswetgeving: de CSRD-richtlijn doet haar intrede

In 2021 is de CSRD-richtlijn, in lijn met de Europese Green Deal, aangenomen: een wettelijke verplichting die duizenden bedrijven, per 2024, verplicht tot duurzaamheidsrapportage. Gevolg hiervan is dat veel organisaties hard aan de slag moeten om tijdig aan de verplichting te kunnen voldoen. Wil je namelijk in 2024 voldoen, dan moet je in 2022 al starten met de voorbereidingen. Hoe zit dat precies? In dit artikel leggen we dat uit. Daarnaast beantwoorden we de vragen ‘wat is de CSRD-richtlijn?’, ‘wat houdt de CSRD in?’ en ‘voor wie is het verplicht?’. Tot slot helpen we organisaties op weg met een uiteenzetting van de te nemen stappen.

CSRD is de afkorting van ‘Corporate Sustainability Reporting Directive’. De CSRD-richtlijn is op 21 april 2021 door de Europese Commissie aangenomen. Wat is de CSRD-richtlijn? De CSRD-richtlijn verplicht duizenden bedrijven tot duurzaamheidsrapportage. Vanaf 2024/2025 moet een grote groep bedrijven verplicht gaan rapporteren over de milieu- en sociale impact van de bedrijfsactiviteiten en deze informatie laten toetsen door een accountant.

Het doel van de CSRD is de kwaliteit van informatie en transparantie over milieu– en sociale impact van bedrijven te vergroten en op die manier de transitie naar een duurzame economie – in lijn met het klimaatbeleid vanuit de EU, te ondersteunen.

Met de CSRD-richtlijn wil men bereiken dat er meer relevante en vergelijkbare informatie over duurzaamheidsbeleid en -resultaten beschikbaar komt. Op die manier is beter te monitoren wat de status is ten opzichte van de in de EU Green Deal gestelde klimaatdoelen. Werk aan de winkel dus voor het bedrijfsleven: de nieuwe wet- en regelgeving verplicht bedrijven hun verantwoordelijkheid te nemen op weg naar een meer duurzame economie.

De CSRD is een uitbreiding van de bestaande Europese richtlijn rondom duurzaamheidswetgeving, de NFRD uit 2018, welke voorschrijft dat:

Naast de NFRD is er ook nog de EED. De EED verplicht bedrijven om hun energiestromen in kaart te brengen. De CSRD-richtlijn is op dit alles een aanvulling en bovenal voor veel meer bedrijven van toepassing vanwege de brede criteria.

Met de komst van de CSRD-richtlijn wordt daarom de scope van organisaties die verplicht moeten rapporteren aanzienlijk verruimd. De verplichting geldt voor alle beursgenoteerde bedrijven en bedrijven die aan twee van de volgende drie criteria voldoen:

Met de komst van de CSRD-richtlijn, en de verruimde scope, is het voor veel bedrijven zaak om snel aan de slag te gaan om in 2024/2025 aan de CSRD-verplichting te kunnen voldoen. Vooralsnog is het CSRD-voorstel nog niet formeel geadopteerd in Europa, maar de definitieve verordening wordt later in 2022 verwacht. Dat betekent dat:

Wie in 2024 wil voldoen aan de rapportageplicht van de CSRD, zal dus in 2022 aan de slag moeten met het treffen van voorbereidingen. Om in 2024 te kunnen rapporteren moet er namelijk vanaf 1 januari 2023 gestart worden met verzamelen van data. Voor mkb-bedrijven, die vanaf 2026 moeten rapporteren, is het zaak om uiterlijk in 2024 alles in te (gaan) richten. Kortom: er komt ontzettend veel werk op organisaties af om op tijd aan alle verplichtingen te kunnen voldoen.

Dat bedrijven aan de slag moeten, meer moeten rapporteren en dat er ook aanvullende rapportagevereisten komen moge duidelijk zijn. Maar wat houdt de CSRD-rapportageplicht dan precies in? Wat dient er in een dergelijke rapportage te staan? Voorop gesteld: e.e.a. daaromheen is nog in ontwikkeling, maar de volgende aspecten dienen in elk geval benoemd te worden:

De CSRD-rapportage dient gekoppeld te worden met andere EU-regelgeving (SFDR en EU Taxonomy), beschikbaar te zijn in elektronisch format en, zoals hierboven al benoemd, dient de informatie getoetst te worden door een accountant.

Zoals eerder gezegd, dienen organisaties die in 2024 aan de CSRD moeten voldoen, al in 2022 stappen te zetten om per 1 januari 2023 data te kunnen gaan verzamelen. Dat betekent dat er snel gekeken moet worden naar het op- of bijstellen van het duurzaamheidsbeleid en bijbehorende strategie en (monitoring en verbetering van) de duurzaamheidsprestaties. Als gevolg daarvan moeten bedrijven maatregelen treffen, processen en systemen inrichten voor dataverzameling o.b.v. duurzaamheidsindicatoren en ook de kwaliteit van de data borgen. Dit alles vormt de basis voor de rapportage.

Dat er een verplichting is moge duidelijk zijn, maar waar en hoe begin je als organisatie? Ons advies is om eerst in kaart te brengen wat de huidige processen, diensten, producten en systemen binnen je organisatie zijn en hoe groot de impact daarvan is op milieu- en duurzaamheid, wat hoge energiekosten veroorzaakt, wat verplicht is of problemen geeft met oog op wet- en regelgeving etc. Kortom, breng de prioriteiten in kaart en verschaf zo inzicht.

Nadat er inzicht is gecreëerd, kun je bijvoorbeeld een nulmeting (laten) uitvoeren. Van daaruit kun je na gaan denken over oplossingen: wat is interessant en wat is de beste optie? Neem daarin bijvoorbeeld mogelijke subsidieregelingen mee, maar het kan bijvoorbeeld ook interessant zijn om aan de slag te gaan met een managementsysteemnorm op gebied van milieu- en energiemanagement (denk aan ISO 14001, ISO 50001, CO2 Prestatieladder etc.). Dat borgt dat je enerzijds aan de slag gaat met energieprestaties, maar anderzijds ook kosteneffectief bezig kunt zijn. Want hoe dan ook, je gaat wijzigingen aanbrengen in de structuur van je organisatie om het potentieel van duurzaamheid zo volledig mogelijk te benutten.

Bovenstaande klinkt eenvoudig, maar kan in de praktijk knap lastig zijn. Zeker als je er niet eerder mee te maken hebt gehad. Om je op weg te helpen hebben we bij CertificeringsAdvies Nederland de duurzaamheidsscan ontwikkeld: een praktische tool waarmee jouw organisatie direct inzicht krijgt in relevante prestaties op gebied van duurzaamheid en de verbeterkansen die daaruit voortvloeien. Resultaat is een praktisch ingestoken rapport met advies over de te nemen stappen.

Mocht je al verder zijn en concreet aan de slag willen, al dan niet met behulp van een norm, zoals ISO 14001, ISO 50001 in of anders, of wil je juist advies over de te nemen stappen? Neem dan gerust contact met ons op. Onze milieuadviseurs helpen je graag op weg!