Om arbeidsrisico’s binnen je organisatie effectief te kunnen beheersen, kun je ervoor kiezen om aan de slag te gaan met het opzetten van een arbomanagementsysteem volgens ISO 45001. De norm is gericht op het optimaliseren van je arboprocessen en heeft de ‘oude’ OHSAS 18001 vervangen. Door de overgang van de OHSAS 18001 naar ISO 45001 heeft de norm een meer strategisch karakter gekregen. Voorheen was je verplicht om je arboprocessen te omschrijven in een handboek. De ISO 45001 vraagt alleen nog om een managementsysteem. In dit artikel vertellen we je meer over een ISO 45001 arbomanagementsysteem opzetten!
Wat is ISO 45001?
ISO 45001 is de internationaal geaccepteerde norm voor arbomanagement. Vaak heerst de illusie dat een dergelijke norm voornamelijk van toepassing is op sectoren die risicovolle werkzaamheden uitvoeren zoals de bouw, techniek of industrie. Dit is echter niet waar! De scope van ISO 45001 is breder dan bijvoorbeeld VCA. Daarmee is ISO 45001 geschikt voor élke organisatie met werknemers.
Download vrijblijvend de VCA informatiegids
Wil je alles weten over de VCA-norm en hoe je deze implementeert? Download dan geheel vrijblijvend onze handige VCA Informatiegids waarin we je op weg helpen met de VCA-certificering.
Net zoals andere ISO-normen is de ISO 45001 norm gebaseerd op de Harmonized Structure (HS). Certificeren voor ISO 45001 is niet verplicht, maar wél interessant! Dat komt o.a. doordat:
- Het een commercieel voordeel met zich meebrengt: je voldoet aan de eis van je opdrachtgevers, je kansen op aanbestedingen worden vergroot en je behaalt een concurrentievoordeel;
- Je de risico’s binnen je organisatie beter identificeert én beheerst. Daarnaast ben je bezig met continu verbeteren waarmee je de veiligheid en gezondheid binnen je organisatie steeds naar een hoger niveau tilt;
- Je maakt aantoonbaar dat je veiligheid en gezondheid serieus neemt. Het zorgt voor vertrouwen bij (potentiële) medewerkers, klanten, leveranciers en andere stakeholders.
Wat is een arbomanagementsysteem?
Iedere werkgever in Nederland is verplicht om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Aan welke eisen je precies moet voldoen is vastgelegd in wetten, normen en overige regelgeving zoals de Arbowet, -besluit en -regeling, de Arbeidstijdenwet en/of het Bouwprocesbesluit. Om die eisen nauwkeurig na te kunnen leven moet iedere werkgever een arbobeleid voeren, waarin geborgd wordt dat de organisatie voldoet aan de compliancy-verplichtingen. Indien hiervoor interne processen gewijzigd dienen te worden, dient hiervoor een verandermanagementproces ingericht te worden.
Een arbomanagementsysteem is onderdeel van een besturingsinstrument dat betrekking heeft op het arbobeleid. Het zorgt voor structuur en helpt je met de vertaling van richtlijnen en maatregelen naar de praktijk. Het arbobeleid vormt samen met de bijbehorende doelstellingen als het ware de fundering van het managementsysteem. In de praktijk zien we dat organisaties vaak al het een en ander hebben ingeregeld rondom arbo & veiligheid. Daardoor voldoe je waarschijnlijk al voor een deel aan de ISO-norm!
Arbomanagementsysteem opzetten
Iedere organisatie wordt al op een bepaalde manier gemanaged. Zorg er daarom voor dat je bij het opzetten van het arbomanagementsysteem zo dicht mogelijk bij je huidige manier van werken blijft. Op die manier gaan de mensen binnen je organisatie sneller mee met de ‘nieuwe’ manier van werken. Alleen wanneer je de ISO 45001 norm als hulpmiddel gebruikt voor het optimaliseren van je arboprocessen biedt het daadwerkelijk toegevoegde waarde. Alleen aan de richtlijnen van de norm voldoen is niet voldoende. Om succesvol volgens ISO 45001 te werken is leiderschap, betrokkenheid en participatie op alle niveaus, zowel binnen de organisatie als in het inkoopproces van onderaannemers, essentieel. Hierbij speelt tevens het opbouwen en in stand houden van een veiligheidscultuur een belangrijke rol.
Hoe je een managementsysteem kunt opzetten zie je in deze video:
*Transcriptie onderaan deze pagina
Wat is het verschil tussen VCA en ISO 45001?
Er zitten aardig wat verschillen tussen de VCA- en de ISO 45001 norm. Allereerst heeft ISO 45001 een bredere scope. De scope van VCA is veiligheid, gezondheid en milieu (VGM) en is gericht op de aanwezigheid van procedures en maatregelen. ISO 45001 heeft arbeidsomstandigheden en veiligheid als scope. Daaronder valt bijvoorbeeld ook het welzijn van je medewerkers.
Daarnaast is VCA een checklist met vragen rondom veiligheid en risicovolle werkzaamheden. Documenten en procedures moet je hierbij vastleggen in een beheerssysteem en daarmee is de norm redelijk ‘dwingend’. ISO 45001 vraagt juist om een arbomanagementsysteem waarbij je als organisatie veel vrijheid hebt in de inrichting ervan.
Wil je meer weten over de verschillen tussen VCA en ISO 45001? Lees dan het hele artikel!
Audit
Wanneer je het arbomanagementsysteem hebt opgezet en je wilt certificeren voor de ISO 45001 norm, dan moet het mangementsysteem getoetst worden tijdens een interne en externe audit. Dit zijn vaste onderdelen van alle ISO-normen. De interne audit kan worden uitgevoerd door iemand binnen de organisatie of deze kan worden uitbesteed.
Lees ook: De interne audit uitbesteden of niet? 5 factoren om bij stil te staan.
Tijdens de audit controleert de interne auditor of de organisatie voldoet aan alle eisen vanuit de norm, maar óók aan de eigen eisen. Dit gebeurt voorafgaand aan de formele certificeringsaudit die wordt uitgevoerd door een certificerende instantie. Wanneer je de externe audit van de certificerende instantie goed doorloopt, ontvang je de ISO 45001 certificering.
