Hoe creëer je een veiligheidscultuur? [Deel 3]

Eerder hielpen we je al op weg met praktische tips om een goede veiligheidscultuur neer te zetten. Daarbij zoomden we in deel 1 in op het definiëren van veiligheid en je huidige situatie. In deel 2 lag de focus op het inzetten van je mensen op een juiste manier. In dit derde en laatste deel vertellen we je meer over veilig gedrag in de uitvoering en de kunst van het leuk maken van veiligheid.

Regels en protocollen hebben vaak een zware lading. Dat komt omdat het verplichtingen zijn. Het moét worden opgevolgd en het kan werk ‘belemmeren’, doordat er extra handelingen moeten worden verricht. Wil je dat medewerkers dit anders gaan zien, maak het dan leuker! Gebruik je creativiteit om tot leuke oplossingen te komen.

Zorg er ook hier voor dat je alle medewerkers betrekt en probeert input vooral te stimuleren. Belangrijk hierbij is dat je er dan ook een vervolg aan geeft. Houd je medewerkers op de hoogte.

Wil je VGM-gedrag stimuleren? Geef dan het goede voorbeeld! In de praktijk komt het nog te vaak voor dat een directielid bijvoorbeeld geen veiligheidsschoenen aantrekt bij het betreden van de werkplaats ‘omdat hij toch zo weer weg is’. Dit heeft uiteraard een negatief effect op de veiligheidscultuur, maar ook op de betrokkenheid van de medewerkers. Je geeft het signaal af dat de regels niet voor iedereen gelden. En als je de regels zelf niet serieus neemt, hoe groot is het gevaar of risico dan eigenlijk?

Daarnaast kun je natuurlijk ook anderen niet aanspreken op hun gedrag als je zelf ook de regels aan je laars lapt. Een vuistregel die eigenlijk iedereen moet naleven is: ‘Veiligheid kent geen uitzonderingen’.

VGM-gedrag binnen je organisatie is iets heel groots. En aangezien het om gedrag en gedragsverandering gaat, kost het veel tijd om dit volledig te kunnen inregelen. Sterker nog: kan je veiligheidscultuur ooit volledig ingericht zijn? Onze visie: je veiligheidscultuur is een levend iets en zal altijd in ontwikkeling blijven. Je moet er continu aan blijven werken. En daarnaast ben je afhankelijk van veel verschillende factoren, waardoor je altijd afhankelijk blijft van anderen.

Gedragsverandering heeft tijd nodig. Maak het jezelf daarom niet te moeilijk en begin gewoon klein en toegankelijk. Doe dit bijvoorbeeld door pilots te draaien met bepaalde afdelingen. Het belangrijkste: betrek medewerkers. Zij weten precies welke situaties zich voordoen en je VGM-beleid en veiligheidscultuur moeten uiteindelijk volledig aansluiten bij hun wensen en behoeften. Zorg voor betrokkenheid en draagvlak! Als je begint met het enthousiasmeren van je medewerkers zal dit zich uiteindelijk als een olievlek gaan verspreiden richting andere medewerkers.

Ben je kritisch genoeg richting je eigen organisatie? Of zie je nog wel eens wat dingen door de vingers, bewust of onbewust? Om er zeker van te zijn dat je veiligheidscultuur op goed niveau is kun je dit laten toetsen door een externe deskundige. Bij de Veiligheidsladder wordt dit bijvoorbeeld gedaan door een Self Assessment Questionairre in te vullen. Op basis van interviews binnen de organisatie en door middel van waarnemingen bij bedrijfsbezoeken beoordelen auditoren of de resultaten aansluiten bij het ingevulde Self Assessment.

Het principe ‘vreemde ogen dwingen’ is hier leidend. Een externe deskundige is altijd objectiever dan iemand binnen de organisatie zelf. En daarbij is het altijd goed als er met een frisse blik naar je situatie gekeken wordt. Doordat er nieuwe inzichten en verbeteractie uit resulteren, zal je organisatie er alleen maar beter van worden. En daarmee dus ook je veiligheidscultuur!