Food defense plan opstellen? Zo doe je dat!
Voedselfraude komt steeds vaker voor. In dit artikel lees je hoe jij jouw organisatie kunt beschermen met behulp van een food defense plan!
Tineke Arendsen is Adviseur bij CertificeringsAdvies Nederland. Haar passie en drijfveer is tot een mooi resultaat komen met de klant door onder andere met een leergierige mindset de samenwerking aan te gaan!
tineke@certificeringsadvies.nlHerinner jij de paardenvlees affaire uit 2013 nog? Een schrijnend voorbeeld van voedselfraude! De leverancier van het vlees vermengde rundvlees met paardenvlees en de producenten van o.a. hamburgers en lasagne verkochten het (waarschijnlijk) nietsvermoedend als 100% rundvlees. De voedingsmiddelenindustrie krijgt steeds vaker te maken met voedselfraude. Daarom is het tijd voor actie! Als organisatie kun je jezelf beschermen tegen voedselfraude met behulp van een ‘food defense plan’. Wat dit precies is en hoe je ermee aan de slag kunt gaan vertellen we je in dit artikel!
Wat is food defense?
Food defense is een vakgebied ontstaan vanuit Amerika. In het kort betekent food defense: het nemen van maatregelen tegen opzettelijke manipulatie van etenswaren en dranken. Het is dus wat anders dan voedselveiligheid, waarbij het gaat om net nemen van maatregelen tegen onopzettelijke manipulatie van etenswaren en dranken. Toch zijn de twee begrippen onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zo is food defense tegenwoordig een vast onderdeel in normen zoals BRC, IFS en FSSC 22000.
Food defense wordt door sommigen ook wel gezien als een aanvulling op HACCP. HACCP is een werkwijze gericht op het beschermen van voedselveiligheid ten aanzien van onopzettelijke manipulatie van producten. Food defense is gericht op de bescherming van de overige, opzettelijke, gevaren.
Is food defense echt nodig?
Ja, food defense is een onderwerp binnen de voedingsmiddelindustrie waar serieus aandacht voor moet zijn. Er zijn tal van voorbeelden waarin duidelijk wordt dat de gevolgen van voedselfraude extreem zijn. Zo werd in 2005 bijvoorbeeld glas en naalden aangetroffen in brood in het Verenigd Koninkrijk. Hoe groot of klein de vorm van voedselfraude ook is, het vormt een groot gevaar voor zowel de gezondheid van de consument als voor bedrijfsreputaties.
Naast de noodzaak van food defense om onze samenleving te beschermen, is het dus ook een vast onderdeel van voedselveiligheidsnormen. Die voedselveiligheidsnormen helpen organisaties met het borgen van voedselveiligheid in de organisatie. Wettelijk verplicht zijn deze normen niet, maar het opstellen van een voedselveiligheidsplan (HACCP-plan) wel! HACCP vormt de basis van vrijwel alle voedselveiligheidsnormen, wat de cirkel rondmaakt. Certificeren voor een norm zoals ISO 22000 of FSSC 22000 brengt daarnaast veel voordelen met zich mee, waaronder kwaliteitsgarantie, voldoen aan wet- en regelgeving én commerciële waarde.
Food defense plan opstellen
Om met food defense aan de slag te gaan, kun je verschillende maatregelen treffen. Onderstaand onze aanpak:
Risicoanalyse
Allereerst is het belangrijk om een risicoanalyse uit te voeren. Op die manier breng je in kaart welke zwakke plekken er zijn en met welke dreigingen je te maken hebt. Zeker toegangscontrole is hierin een belangrijk onderdeel. Breng bijvoorbeeld in kaart:
- Wie toegang heeft tot het pand;
- Wanneer mensen naar binnen kunnen;
- Welke mensen toegang hebben tot bepaalde ruimtes en welke mensen niet;
- Of er toezicht is bij ontvangst van goederen et cetera;
- Of er een sleutelplan is (heeft iedereen toegang tot de juiste sleutels, zijn sleutels na te maken, hoeveel sleutels zijn er in omloop);
- Wat de routine is om af te sluiten en wie daar verantwoordelijk voor is.
Maatregelen opstellen
Wanneer je de risicoanalyse hebt uitgevoerd, is het tijd om maatregelen te treffen. Welke zwakke plekken en dreigingen heb je vanuit de risicoanalyse vastgesteld? En welke maatregelen zijn nodig om voedselfraude te kunnen voorkomen? Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan maatregelen zoals:
- Gecontroleerde toegang invoeren (controle over wie toegang heeft tot gebouwen en ruimtes);
- Identificatie- en registratiesystemen invoeren waarmee je toezicht krijgt op bijvoorbeeld goederenontvangst en opslagruimtes.
Medewerkers opleiden
Een sterk food defense plan opstellen is alleen mogelijk wanneer alle medewerkers op de hoogte zijn van het beleid én bewust zijn van hun eigen gedrag. Uit onderzoek blijkt namelijk dat zo’n 80% van veiligheidsincidenten binnen organisatie het gevolg zijn van verkeerd handelen van medewerkers (bron: CBS). Het is dus belangrijk om medewerkers hierin op te leiden. Wanneer je dat eenmalig doet in de vorm van een ellenlange presentatie waarbij eenzijdig wordt gecommuniceerd door een zender heeft dat doorgaans lage impact. Probeer medewerkers juist te betrekken en kies voor inspirerende, interactieve werkvormen!
Wat precies aanslaat verschilt per organisatie, maar je ontdekt vanzelf welke vormen goed ontvangen worden. Zo kun je bijvoorbeeld periodiek een bewustwordingsprogramma samenstellen met verschillende vormvarianten. Of je kunt bijvoorbeeld ook denken aan een online leeroplossing! Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op met onze CAN Academy!
Meten en evalueren
Het is belangrijk om je beleid te meten en evalueren. Op die manier kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is. Zeker bij ontwikkelingen of veranderingen is het belangrijk om je food defense plan opnieuw onder de loep te nemen.
Aan de slag met voedselveiligheid?
Wil jij voedselveiligheid geborgd hebben binnen je organisatie én je organisatie beschermen tegen voedselfraude? Wij sparren graag met je. Neem gerust contact met ons op!
Tineke Arendsen is Adviseur bij CertificeringsAdvies Nederland. Haar passie en drijfveer is tot een mooi resultaat komen met de klant door onder andere met een leergierige mindset de samenwerking aan te gaan!
tineke@certificeringsadvies.nl
Voedselveiligheid Informatiegids
Aan de slag met voedselveiligheid?
- Alles over voedselveiligheid
- De rol van HACCP
- Praktisch toepasbare tips
