Dubbele materialiteit en CSRD

Dubbele materialiteit en CSRD zijn, evenals de omgevingswet, twee thema’s die in 2024 flink onder de aandacht zijn. Dit heeft alles te maken met het feit dat duizenden bedrijven vanaf dit jaar verplicht zijn om te rapporteren over duurzaamheid dankzij de komst van de CSRD-richtlijn. Bij het rapporteren over duurzaamheid speelt het begrip dubbele materialiteit een grote rol en het is zelfs verplicht om er rekening mee te houden bij rapportages op basis van de CSRD-richtlijn. Dubbele materialiteit en CSRD; je kunt er niet meer omheen. In dit artikel vertellen we je er meer over.

CRSD en ESRS zijn twee afkortingen van begrippen die noodzakelijk zijn om dubbele materialiteit goed te begrijpen en om te kunnen rapporteren volgens de gestelde eisen.  

CSRD betekent: Corporate Sustainability Reporting Directive. Het is een richtlijn die bedrijven verplicht om te rapporteren over de impact van hun activiteiten op zowel milieu- als sociaal vlak. De informatie over de impact van de bedrijven op het milieu en op de samenleving moet hierdoor kwalitatief beter en transparanter worden. Dit is in lijn met de klimaatdoelen van de Europese Unie, specifiek met de Europese Green Deal. Dankzij de CSRD-richtlijn wordt de duurzaamheidsinformatie die een organisatie naar buiten brengt relevanter en beter te vergelijken met die van andere bedrijven. Zo kan beter worden bijgehouden waar de EU als geheel staat met betrekking tot de klimaatdoelen.  

De ESRS zijn rapporteerstandaarden die richtlijnen bieden aan organisaties die moeten rapporteren over duurzaamheid. Zo is het voor de CSRD-richtlijn verplicht om te rapporteren volgens de ESRS. De ESRS zijn zo samengesteld dat een organisatie de impact dat het heeft op milieu, sociale en bestuurlijke onderwerpen (de zogeheten ESG-categorieën) openbaar maakt in hun duurzaamheidsrapportages. Onder elk van deze categorieën vallen enkele milieu-thema’s die veelal meegenomen moeten worden in de duurzaamheidsrapportage. Echter, de ESRS eisen specifiek dat een milieu-thema meegenomen moet worden als het “dubbel materieel” is. Wat dat precies is, vertel ik hieronder.

Let op: De milieuthema’s die benoemd worden in de ESG-categorieën zijn over het algemeen belangrijk thema’s om mee te nemen, maar er zal altijd nog gekeken moeten worden naar de specifieke milieuthema’s die zich voordoen binnen jouw organisatie. Ga dus niet alleen maar uit van de thema’s uit de ESG-categorieën bij de materialiteitsanalyse.

Dubbele materialiteit is een begrip dat vaak voorbijkomt als het gaat over duurzaamheidsrapportages en hier rekening mee houden is zelfs verplicht vanuit de CSRD-richtlijn. Wat is het precies? Dubbele materialiteit wordt gebruikt om te bepalen of een specifiek duurzaamheidsthema al dan niet moet worden meegenomen in de uiteindelijke rapportage. Het gebruik ervan is belangrijk. Je wilt immers voorkomen dat je cruciale thema’s mist in je duurzaamheidsrapportage. 

Om te bepalen of een duurzaamheidsthema mee moet worden genomen in de duurzaamheidsrapportage wordt er bij de CSRD-richtlijn gekeken of het specifieke thema “materieel” is. Is dat het geval? Dan dient het thema meegenomen te worden in het verslag. Materialiteit is dus een criterium om te bepalen of een thema van speciaal belang is. Er zijn twee typen materialiteit: 

Door duurzaamheidsthema’s te toetsen aan de hand van twee typen materialiteit, ben je er zeker van dat je een volledig beeld krijgt van de relatie tussen jouw organisatie en haar omgeving.  

Impact materialiteit gaat over de feitelijke of potentiële invloed dat een bepaald milieuthema heeft – of kan hebben – op het milieu of op mensen. De tijdspanne waarin dit effect plaatsvindt is hierbij niet van belang, of het nu over één of tien jaar gebeurt maakt dus niet uit. Bovendien gaat het bij impact materialiteit om zowel positieve als negatieve effecten. Voorbeelden van thema’s met een mogelijk positief effect die onder materiële impact kunnen vallen zijn: 

Thema’s die impact materieel zijn en een negatieve invloed hebben, kunnen bijvoorbeeld zijn: 

Bij financiële materialiteit gaat het over de impact dat een duurzaamheidsthema heeft – of kan hebben – op de financiële situatie van jouw bedrijf. Ook hierbij kan het effect zich op zowel korte, middellange als lange termijn voordoen. Bovendien kan de impact ook bij financiële materialiteit zowel positief als negatief zijn. Voorbeelden van mogelijke financieel materiële thema’s met positieve impact: 

Financieel materiële thema’s met een negatieve impact kunnen bijvoorbeeld zijn: 

Kortom, het gaat bij impact materialiteit om de invloed die de omgeving (e.g. het duurzaamheidsthema) uitoefent op het milieu en/of de mens. En bij financiële materialiteit staat de impact die de omgeving heeft op de financiële situatie van het bedrijf centraal. Impact materialiteit wordt daarom ook wel het “inside-out” perspectief genoemd en financiële materialiteit het “outside-in” perspectief.

Let op: Of een thema daadwerkelijk als materieel moet worden beschouwd, is echter afhankelijk van zowel de ernst van de eventuele gevolgen als van de waarschijnlijkheid dat deze gevolgen daadwerkelijk plaats zullen vinden. Houd hier dus rekening mee bij het al dan niet meenemen van een milieuthema.

Wanneer je de dubbele materialiteitsbeoordeling hebt toegepast op een specifiek milieuthema en je bent tot de conclusie gekomen dat het thema materieel is, dan is het zaak dat je alle informatie verzamelt over dit thema die relevant is voor de rapportage. Welke informatie dit precies is, staat beschreven in de verschillende ESRS.

Wil je weten hoe jouw organisatie het beste kan omgaan met het beoordelen van duurzaamheidsthema’s aan de hand van dubbele materialiteit? Of heb je vragen over de komst van de CSRD-richtlijn in het algemeen? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. We helpen je graag op weg!