De RI&E als opstap naar machineveiligheid

Wil je als organisatie aan de slag met het veilig(er) werken met machines binnen je organisatie? Dan kun je allereerst een voor iedere organisatie verplichte Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) uit laten voeren. De basis RI&E is een middel om erachter te komen of de veiligheid ten aanzien van de ter beschikking gestelde machines noodzakelijk is voor verder onderzoek. Wanneer in een RI&E wordt geconstateerd dat arbeidsmiddelen niet veilig zijn, dan ben je verplicht om een verdiepend onderzoek uit te voeren. Vanuit een dergelijk verdiepend onderzoek kun je komen tot het treffen van passende maatregelen. Hoe dat in zijn werk gaat, vertellen we je in dit artikel. Ook legt Peter van den Hurk van onze klant Kingspan Light + Air uit hoe een dergelijk traject bij zijn organisatie in gang is gezet en wat hem dat heeft opgeleverd.

In vrijwel iedere industrie wordt gewerkt met machines en juist die machines moeten veilig zijn voor de mensen die met of rondom de machines werkzaam zijn. Werkt je organisatie met machines? Dan dien je kennis te hebben van en te voldoen aan actuele wet- en regelgeving en daarvoor passende maatregelen te treffen. Verkeerd en onveilig gebruik van machines kan leiden tot ernstige ongelukken, soms zelfs met dodelijke afloop tot gevolg.

De basis RI&E is, zoals in de introductie van dit artikel benoemd, een middel om erachter te komen of de veiligheid van de ter beschikking gestelde machines noodzakelijk is voor verder onderzoek. Het is voor iedere organisatie verplicht om een RI&E uit te (laten) voeren. In een RI&E worden de aandachtspunten op het gebied van veilig en gezond werken op de werkvloer namelijk blootgelegd. Deze punten worden vervolgens vastgelegd in een Plan van Aanpak (PvA).

Zoals uit de tekst hierboven al blijkt kan een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) de opstap vormen naar (betere) machineveiligheid. Vanuit de RI&E kun je namelijk een verdiepend onderzoek machineveiligheid uitvoeren waarmee je de risico’s in kaart brengt die bestaan tijdens het uitvoeren van werkzaamheden van medewerkers aan/met machines. Hieruit komen bevindingen naar voren waarvoor passende maatregelen getroffen dienen te worden om het werk met de betreffende machine(s) veiliger te maken. Dit kunnen bijvoorbeeld zijn:

Peter van den Hurk vertelt: “Kingspan Light + Air is VCA** gecertificeerd en heeft veiligheid hoog in het vaandel staan. Binnen onze organisatie hebben wij externe hulp, die in ons geval bestond uit een samenwerking met CertificeringsAdvies Nederland, ingeschakeld voor het uitvoeren van de basis RI&E en bijbehorende verdiepingsonderzoeken, zoals op het gebied van machineveiligheid. Die externe hulp is erg belangrijk geweest, want alles wat geconstateerd is dat is terecht. Wanneer we dit zelf hadden moeten doen dan hadden we maar een gering deel geconstateerd. Zelf kijk je namelijk met oogkleppen op en kijk je makkelijk over dit soort zaken heen. Je ziet ze niet, maar als iemand je er bewust van maakt dan denk je uiteindelijk ‘ja, je hebt gelijk’. Het zijn geen grote dingen, maar alles bij elkaar opgeteld zijn het zeker wel belangrijke zaken.”

Bij Kingspan Light + Air heeft de uitgevoerde basis RI&E en de uitgevoerde verdiepende onderzoeken machineveiligheid geleid tot het treffen van maatregelen. Peter van den Hurk: “Kijk alleen al naar de toegankelijkheid rondom machines. Dat kun je echt veiliger maken. Wij zijn bijvoorbeeld met een fabrikant in overleg gegaan om te bepalen wanneer een machine vanzelf dient te stoppen. Als er iemand in de gevarenzone loopt dan wordt met behulp van infraroodbeveiliging de machine automatisch tot stilstand gebracht. Dat is veilig.”

“Daarnaast hebben we aanpassingen gedaan aan de achterzijde van de machines”, zo vervolgt Peter van den Hurk zijn verhaal. “Het bereiken van de achterzijde van de machine is vanwege afschermingen en beveiligingen niet meer mogelijk. Ondanks alle beveiligingen is het van belang dat je gebruikersinstructies – artikel voorlichting en onderricht uit de Arbowet – altijd glashelder en zichtbaar zijn. Deze instructies bespreek je met je mensen. Indien er alternatieven nodig zijn voor bepaalde situaties, dan ga je met elkaar in overleg om deze alternatieven veilig te kunnen uitvoeren. Overleg met elkaar is zeer nuttig, want de inbreng van de mensen op de werkvloer kan heel pragmatisch en veilig zijn. Op die manier creëer je draagvlak en bewustwording ten aanzien van veilig werken met machines.”

Peter van den Hurk van Kingspan Light + Air heeft voor het uitvoeren van de basis RI&E en het verdiepend onderzoek machineveiligheid binnen zijn organisatie de hulp en ondersteuning ingeroepen van CertificeringsAdvies Nederland. Wil jij hier ook mee aan de slag bij jouw organisatie? Neem dan gerust contact met ons op. Onze adviseur beantwoordt al je vragen en helpt je graag verder.