Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO2): de nieuwe standaard

Digitale dreigingen nemen razendsnel toe. Voor overheidsorganisaties, die dagelijks omgaan met gevoelige informatie, is een sterke informatiebeveiliging daarom cruciaal. De Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO) vormt in Nederland al jaren het fundament hiervoor. Met de komst van de BIO2, vastgesteld op 23 september 2025 door het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO), zet de overheid een belangrijke stap richting een toekomstbestendige, risicogestuurde en juridisch verankerde beveiligingsaanpak.

De BIO2 sluit aan op internationale beveiligingsstandaarden, zoals ISO 27001 en ISO 27002, en op Europese regelgeving zoals de NIS2-richtlijn. Daarmee wordt informatiebeveiliging voor de overheid niet alleen een verplichting, maar een continu proces van verbeteren, monitoren en bewustwording.

De eerste versie van de BIO werd in 2019 ingevoerd om versnippering tussen verschillende sectorale normen, zoals de BIG, BIR, IBI en BIWA, te beëindigen. Deze baseline bood één uniforme basis voor alle bestuurslagen: het rijk, provincies, gemeenten en waterschappen. De BIO is gebaseerd op de internationale normen ISO/IEC 27001 en 27002, maar vertaalt deze naar de specifieke context en risico’s van de Nederlandse overheid.

De BIO2 is een vernieuwde en aangescherpte versie van de bestaande BIO. De belangrijkste wijzigingen zijn:

De vernieuwde ISO-norm groepeert de beveiligingsmaatregelen in vier domeinen: organisatorisch, menselijk, fysiek en technologisch. BIO2 sluit hier volledig op aan, wat zorgt voor meer consistentie tussen internationale en nationale richtlijnen.

De vroegere Basisbeveiligingsniveaus (BBN’s) verdwijnen. BIO2 legt de nadruk op een risicogestuurde aanpak: organisaties bepalen zelf de risico’s en kiezen passende maatregelen. Dit maakt het model flexibeler en beter toepasbaar op de eigen situatie.

Overheden maken steeds vaker gebruik van cloudoplossingen en externe leveranciers. BIO2 scherpt daarom de eisen aan voor uitbesteding, contractmanagement en toezicht op derden. Leveranciers moeten kunnen aantonen dat hun diensten voldoen aan de gestelde beveiligingsnormen.

Beveiliging mag geen momentopname zijn. BIO2 vraagt van organisaties om hun maatregelen continu te monitoren, testen en verbeteren. Zo wordt aantoonbaar dat informatiebeveiliging niet alleen op papier goed geregeld is, maar ook in de praktijk.

BIO2 sluit nauw aan op de Europese NIS2-richtlijn, specifiek op artikel 21 dat gaat over de zorgplicht voor cyberbeveiligingsmaatregelen. Hiermee ontstaat een directe koppeling tussen nationale en Europese eisen.

BIO2 krijgt een wettelijke basis via de Cyberbeveiligingswet (Cbw) – de Nederlandse implementatie van NIS2. Maatregelen die vanuit deze wet verplicht zijn, zijn in BIO2 aangeduid als Basishygiëne. Daarmee verschuift de BIO van een zelfregulerende norm naar een wettelijk verankerde verplichting.

Het derde deel van de BIO, waarin specifieke verplichtingen per bestuurslaag stonden beschreven, komt te vervallen. Dat maakt BIO2 overzichtelijker en eenduidiger toepasbaar binnen de hele overheid.

BIO2 is meer dan een update – het is een structurele modernisering van het informatiebeveiligingsbeleid van de overheid. De voordelen zijn duidelijk:

De overgang naar BIO2 vraagt van overheidsorganisaties om hun bestaande informatiebeveiligingsbeleid te toetsen en waar nodig aan te passen. Dat betekent onder andere:

Voor overheidsorganisaties betekent BIO2 dat informatiebeveiliging meer dan ooit een integraal onderdeel wordt van het beleid en de dagelijkse praktijk. De nieuwe baseline vraagt om bewustwording, samenwerking en continue verbetering. Het gaat niet alleen om voldoen aan eisen, maar om het actief beheersen van risico’s en het beschermen van publieke waarden.

Door nu al te starten met de voorbereiding op BIO2, kunnen organisaties soepel overstappen en aantonen dat ze voldoen aan zowel nationale als Europese beveiligingsstandaarden.

De BIO2 markeert een belangrijke stap in de verdere professionalisering van informatiebeveiliging binnen de overheid. De nadruk op risicomanagement, monitoring en juridische borging maakt duidelijk dat informatiebeveiliging niet langer een papieren verplichting is, maar een continu proces.

Advies van onze experts: begin tijdig met het inventariseren van de impact van BIO2 binnen jouw organisatie. Door vroeg te starten met een gap-analyse en betrokkenheid van alle relevante afdelingen, kun je de overgang soepel en toekomstgericht realiseren. Dat versterkt de informatiebeveiliging, maar ook het vertrouwen bij burgers en ketenpartners.