Is er binnen jouw werkomgeving sprake van een explosiegevaarlijke atmosfeer? Dan is de ATEX-richtlijn voor jou vast niets nieuws. Vanuit de Arbowet is het namelijk verplicht voor werkgevers om een beleid op te stellen om werknemers te beschermen tegen (explosie)gevaar. Een ATEX-omgeving is in te delen in verschillende categorieën (ATEX-zones) waarbij iedere zone zijn eigen regels heeft. Hoe je veilig kunt werken in zo’n ATEX-zone vertellen we je in dit artikel aan de hand van een ATEX stappenplan!
Wat is een explosiegevaarlijke atmosfeer?
De officiële omschrijving van een explosieve atmosfeer vanuit de wetgeving is als volgt: Een explosieve atmosfeer bevat onder atmosferische omstandigheden, een mengsel van lucht en brandbare stoffen in de vorm van dampen, nevels, gassen of stof, waarin de verbranding zich na ontsteking uitbreid tot het gehele niet verbrande mengsel.
Binnen jouw organisatie is er sprake van een explosiegevaarlijke atmosfeer wanneer er gewerkt wordt in aanwezigheid van brandbare:
- Gassen (zoals acetyleen, waterstof of biogas)
- Vaste stoffen (zoals veevoer of houtstof)
- Vloeistoffen (zoals terpentine, aceton of alcohol)
Een explosie kan ernstig letsel met zich meebrengen. Denk bijvoorbeeld aan schade aan ledematen door rondvliegend puin of installatiedelen. Maar daarnaast kunnen de stoffen die vrijkomen bij een explosie ook zowel direct als op lange termijn schade aan de gezondheid aanrichten.
Lees ook het artikel: ‘Wat is ATEX?‘
Stappenplan voor het veilig werken in een ATEX-zone
Wanneer je als organisatie voldoet aan de ATEX 95 en 153 richtlijn, dan is er een explosieveiligheidsdocument (EVD) opgesteld. In dit document zijn alle maatregelen opgenomen die worden getroffen om explosiegevaar tegen te gaan. Dat houdt echter niet in dat er geen explosiegevaarlijke gebieden meer zijn. Een explosiegevaarlijk gebied is te herkennen aan het gele bord hieronder.
Voor je begint
Voorafgaand aan je werkzaamheden zijn er diverse maatregelen die je moet treffen:
- Volg de voorlichting over explosiegevaar die wordt aangeboden vanuit de organisatie;
- Wees op de hoogte van de maatregelen die zijn voorgeschreven in de taakrisico-analyse;
- Stem de arbeidsmiddelen af met de eigenaar (vergunningsvertrekker) van de ATEX zone;
- Maak gebruik van de geschikte arbeidsmiddelen voor de specifieke ATEX-zone;
- Zorg ervoor dat elektronische apparatuur (zoals een portofoon of camera) voldoet aan de zoenclassificatie;
- Neem geen batterijen zonder verpakking mee het gebied in;
- Zorg ervoor dat je de juiste beschermingsmiddelen draagt;
- Verplaats materialen buiten het ATEX-gebied wanneer je brandgevaarlijke werkzaamheden verricht;
- Controleer of de werkplek daadwerkelijk veilig is met behulp van een gasmeter. Verlaat het gebied bij een afwijking;
- Voer een LMRA (Last Minute Risico Analyse) uit als laatste check voor je begint.
Tijdens je werkzaamheden
- Verlaat de zone direct wanneer de explosiemeter alarm slaat;
- Neem contact op met de werkvergunningverstrekker voor de nodige maatregelen.
Na je werkzaamheden
- Lever de installatie in oorspronkelijke staat op aan de gebruiker;
- Informeer je contactpersoon over de oplevering.