AI en cybercriminaliteit: de gevaren en oplossingen voor (MKB) bedrijven

Het aantal cyberaanvallen dat wordt uitgevoerd op Nederlandse bedrijven neemt in een rap tempo toe. Zo bleek onder andere uit een onderzoek onder klanten bij ABN Amro dat in 2023 zeker 80% van de MKB bedrijven te maken heeft gehad met cybercriminaliteit, waar dit in 2022 nog slechts bij 39% het geval was. Daarnaast neemt ook het aantal aanvallen met behulp van artificial intelligence (AI) toe. Dit zijn zorgwekkende ontwikkelingen, met name voor het MKB. Op welke manier AI wordt ingezet voor cybercriminaliteit, evenals manieren waarop jij je als organisatie hier tegen kan wapenen, leggen we uit in dit artikel.

Zoals gezegd neemt het aantal cyberaanvallen met behulp van artificial intelligence steeds meer toe. Dit is met name een probleem voor MKB bedrijven aangezien zij vaak minder middelen hebben om de informatiebeveiliging te versterken.

De toename van het gebruik van AI in cybercriminaliteit betekent niet zozeer dat er veelvuldig nieuwe soorten cyberaanvallen met AI worden bedacht, maar eerder dat de al bekende aanvalsvormen steeds beter worden dankzij AI. Dit is met name het geval bij phishing (het fenomeen waarbij criminelen gegevens of geld proberen te stelen door je naar een valse website te lokken, veelal door e-mails te sturen waarin ze zich voordoen als iemand anders). Criminelen gebruiken bijvoorbeeld steeds vaker slimme AI software die data verzamelt van de resultaten van eerdere phishingaanvallen. Met behulp van deze data kan het programma een zo goed mogelijke phisingmail samenstellen, welke veel kans heeft van slagen. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van persoonlijke gegevens van de ontvanger.

Er zijn echter nog andere manieren waarop cybercriminelen AI inzetten. Wij lichten enkele hieronder toe:

Organisaties maken veelal gebruik van systemen die detecteren of er verdachte digitale activiteiten plaatsvinden binnen de organisatie. Deze kunnen door slimme AI software in sommige gevallen ook omzeilt worden, waardoor criminelen onopgemerkt hun gang kunnen gaan.

Als criminelen eenmaal een manier hebben gevonden om jou in de gaten te houden, dan kunnen zij AI software gebruiken die jouw gedragspatronen analyseert. Denk aan de tijden wanneer je online bent of wanneer je altijd je mail beantwoordt.

Met dit soort generatoren kunnen criminelen iemands stem gebruiken en diegene als het ware alles laten zeggen. Zo zou je bijvoorbeeld een telefoontje kunnen krijgen van iemand die zich voordoet als jouw leidinggevende. Je hoort dan de bekende stem van je collega en vaak zal er dan gevraagd worden om bijvoorbeeld snel wat geld over te maken. Dit soort aanvallen worden steeds overtuigender, waardoor ze binnenkort niet meer van echt te onderscheiden zijn. Bovendien kunnen criminelen met behulp van deep fake hierbij ook nog eens bewegende beelden maken. Hierdoor kunnen criminelen je ook opbellen via een videocall en zich overtuigend voordoen als jouw leidinggevende.

Brute force aanvallen zijn aanvallen waarbij er in zeer korte tijd heel veel mogelijk combinaties van iets gegenereerd wordt. Dit type aanvallen wordt vaak gebruikt om alle mogelijke combinaties van karakters in te voeren in een wachtwoordveld. Door in korte tijd allerlei verschillende wachtwoorden te proberen, zal op den duur ook jouw wachtwoord geraden worden. Met behulp van AI kunnen dit type aanvallen nog effectiever worden opgezet, waardoor jouw wachtwoord nog sneller gekraakt zal worden.

Bij elk van bovengenoemde dreigingen geldt ook nog eens dat de schaal waarop het gebeurt enorm toeneemt. AI maakt het namelijk ook mogelijk om deze aanvallen automatisch uit te voeren, waardoor er in korte tijd veel mensen slachtoffer kunnen worden.

Het weerbaar maken van je organisatie tegen AI cybercriminaliteit is in wezen niet anders dan het treffen van maatregelen voor bescherming tegen reguliere informatiebeveiligingsrisico’s. Het begint namelijk allemaal bij het nadenken over een strategie. Wat wil je precies beveiligen? En welke oplossingen zijn er hiervoor? Hieronder lichten wij kort wat oplossingen voor je toe:

De beste strategie is echter een gelaagde. Dit wil zeggen dat gebruikmaken van slechts één van bovengenoemde oplossingen niet zal volstaan. Want met alleen bewustzijn zal je organisatie nog steeds erg kwetsbaar zijn, evenals wanneer je alleen een beveiligingstool inzet zonder dat mensen binnen je organisatie weten hoe ze informatieveilig kunnen werken. Het beste is dus om meerdere oplossingen te hanteren en om zo dus een gelaagde beveiligingsstrategie toe te passen.

Heb je vragen over informatiebeveiliging en wat je kan doen als (MKB) bedrijf om jezelf te weren tegen cybercriminaliteit? Of heb je nog andere vragen? Neem dan gerust contact met ons op. Wij helpen je graag verder!